Telen

Ter info: deze opleiding bestaat enkel in het Frans

Vous souhaitez commencer un potager dans votre école mais vous ne savez pas par où commencer?

Il y a un potager dans votre école et vous souhaiteriez y faire des animations et vous souhaiteriez en savoir plus?

Le Kiosque à Graines propose des animations pour les enseignant.e.s ! Une formation courte pour avoir des bases pour ensuite travailler avec les enfants autour du potager.

Concrètement, Kiosque se rend dans votre école un mercredi après-midi pour former une équipe pédagogique pendant 3h. 

N'hésitez pas à nous contacter !

Ter info: deze opleiding bestaat enkel in het Frans

Que ce soit pour mettre les mains dans la terre, découvrir les plantes de chez nous, en apprendre plus sur notre belle nature ou (re)découvrir certains savoirs-faire, vous trouverez certainement de quoi vous satisfaire chez Tournesol-Zonnebloem.

Notre programme est établi en fonction des saisons et de nouvelles activités sont régulièrement proposées. Consultez notre programmation ou inscrivez-vous à notre newsletter pour être tenu(e) au courant dès planifications de nouvelles activités. 

Activités proposées

Au Centre Régional d'Initiation à l'Écologie

Adultes

Cours découverte de la nature :

• Cycle d’initiation à la botanique : Reconnaître les arbres
• Initiation à la production de semences

Familles

Visites, balades et observations :

• Visites guidées familiales
• Chouette soirée
• Crépuscule en forêt

Enfants

• Stages de détente, de printemps et d'été
   

À la Ferme d'Uccle

Adultes

Jardinage et biodiversité :

• Permaculture au jardin
• Initiation au jardinage biologique
• Perfectionnement au jardinage biologique
• Pommiers et poiriers
• Démarrer un potager

Savoir-faire :

• Cuisine de plantes sauvages
• Pain au levain
• Tartinade veggie

Familles

Visites & balades :

• La vie à la ferme

Enfants

• Stages de détente, de printemps et d'été

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Habitants d’un joli clos en bordure de Forêt de Soignes, nous souhaitons nous engager dans un projet commun visant à verdir l'espace actuellement inutilisé au centre du clos.

Nous souhaiterions revenir à l'essentiel à travers un potager collectif, créé et géré par petits et grands, et axé sur la culture de variétés locales en partenariat avec la grainothèque récemment créée au Centre Communautaire de Joli Bois.

Nous voulons également créer un espace vert et convivial (plantes favorables à la biodiversité, remplacement d’arbustes exotiques non favorables à la biodiversité, hôtel à insectes,  bacs en matériau recyclé de la marque belge ECO-oh, etc) et créer un compost collectif.

Nous avons pour objectif d’aménager l’espace dès début 2020, puis semer et planter au printemps. 

Planten doe je maar een keer, dus maak er je werk van! Plant op het juiste moment, zorg dat je boom voldoende ruimte heeft en zie toe op een goede nazorg.

Het juiste moment

Fruitbomen kun je planten van november tot eind maart, wanneer ze in rust zijn. De beste periode is november, na het vallen van het blad. Perziken en abrikozen vormen hierop een uitzondering. Deze bomen plant je pas in maart omdat de jonge bomen vorstgevoelig zijn. Kies voor het planten een rustige, bewolkte dag. Vermijd vorst en plant nooit na dagen van onophoudelijke regen wanneer de bodem volledig met water verzadigd is.

Hoeveel ruimte hebben ze nodig?

Neem de plantafstand ruim genoeg. Het heeft geen zin om een fruitboom te planten die dan later over onvoldoende ruimte beschikt. Een fruitboom die je jaarlijks zeer kort moet terugsnoeien, is niet gelukkig en levert weinig vruchten op. Let op, deze plantafstanden variëren naargelang de fruitsoort. Een hoogstam walnoot wordt meer dan 15 m breed, terwijl een hoogstam perzik maar 8 m breed wordt.

Hou je buren te vriend

Bij het planten van bomen en struiken in je tuin, moet je rekening houden met een aantal wettelijke regels. Tenzij je met je buren een andere overeenkomst hebt, mag je een boom niet dichter dan 2 m van de erfgrens planten. Voor een haag geldt een minimale afstand van 0,5 m tot de erfgrens. Plant je samen met de buren een haag op de erfgrens of gaan ze akkoord met een boom op een kleinere afstand, leg de overeenkomst dan voor alle zekerheid schriftelijk vast. Zo is er later geen discussie mogelijk. Zelfs als je de wettelijke afstanden respecteert, is het toch een goed idee om je plannen even met je buren te bespreken.

De put graven

Net voor het planten, graaf je een put waarin de wortels van het plantgoed voldoende ruimte hebben. Het plantgat zal dan ongeveer 50 x 50 x 50 cm groot zijn.  Controleer met een spade tot op ongeveer 70 cm of er een storende laag van stenen of een verdichte laag aanwezig is. Die moet je verwijderen of doorbreken met een spitvork.  Plant je een laagstam in een klei- of zandbodem? Meng dan twee emmers compost door de uitgegraven grond.

Een jonge boom heeft nood aan steun

In het plantgat plaats je eerst een steunpaal en daarna de fruitboom om beschadiging aan de wortels te voorkomen. Zet de steunpaal ongeveer 10 cm van de boom aan de kant van de overheersende windrichting (doorgaans ten westen). Zo blaast de wind de boom van de paal weg en ontstaan er minder schuurwonden. Drijf de steunpaal in de grond, Voor hoog- en halfstammen verwijder je de palen na drie of vier jaar. Laagstammen hebben hun hele leven lang steun nodig, dus je verwijdert hem nooit.

Planten

Zodra de paal er staat, knip je bij de fruitboom de wortels af die beschadigd zijn bij het rooien. Spreid de overige wortels goed uit over het plantgat. Plant de boom altijd iets hoger dan gewenst want zodra de aarde zich zet, zakt de boom enkele centimeters.  Net boven de wortels vind je doorgaans een knobbel (entknobbel).  Plaats deze entknobbel nooit onder de grond! Anders vormt de bovenstam wortels en krijg je een heel andere boom dan dat je kocht!  Bij het opvullen van het plantgat, schud je de fruitboom licht op en neer zodat de aarde zich tussen de wortels verspreidt.  Trap na het opvullen de aarde zeer lichtjes aan. Doe dit steeds voordat je water geeft.

Bijna klaar

Om af te werken bind je ten slotte de fruitboom aan de steunpaal vast met behulp van een boomband. Gebruik hiervoor een brede en elastische band. Bind de band in een achtvorm zodat de boom niet tegen de paal schuurt en span hem niet te hard aan om insnoering te voorkomen. Na het planten dien je ongeveer een volle of een halve emmer water toe. Vergeet het ras en de info over de onderstam niet op te schrijven.

Voor alle ecologische, sociale & economische duurzame Brusselaars

• Landbouw
• Ambachtelijke voeding
• Distributie & logistiek
• Detail- of groothandel
• Restaurant, café & catering

Doel

• Meer lokale voeding voor Brussel
• Meer werk in eigen stad
• Lokaal kennis en ervaring uitbouwen

Gratis

• Aanbod onder voorwaarden

Ons aanbod:

• Analyse huidige toestand & advies
• Ondersteuning marktstudie
• Ontwikkelen businessmodel & strategie
• Businessplan (finance & marketing)
• Hulp bij administratieve stappen, juridisch statuut…
• Optimaliseren productieproces
• Test in reële omstandigheden (voor verwerkt voedsel)
• Vragen over grond en onroerend goed
• Communicatietools & branding

Contact :

• Algemeen ondernemerstraject:
  Thiago +32 499 53 65 30 // thiago.nyssens@credal.be
• Ondersteuning bij de vestiging van landbouwprojecten:
  Alice +32 484 42 28 31 // install@haricots.org
• Toegang tot grond:
  Antoine +32 499 88 07 49 // antoine@terre-en-vue.be
• Commercieel en marketingadvies:
  Christine +32 483 04 22 90 // circuitcourt.mvb@gmail.com

Met een wintersnoei stimuleer je de groei van je fruitboom. Takken die je inkort, krijgen door de stijgende sapstroom veel voedingstoffen aangeleverd en zullen sterk terug groeien en vertakken. Wintersnoei is dus vooral voor jonge fruitbomen belangrijk. Door ze in de winter te snoeien, help je hen een sterk geraamte ontwikkelen. Zo kunnen ze later veel lekkere vruchten dragen. Hieronder vind je hoe je jonge hoog- half- en laagstammen snoeit. Volwassen en oude bomen snoei je eerder in de zomer.

Een fruitboom met een stevig geraamte

Om je fruitboom een robuust geraamte te geven, kies je goedgeplaatste gesteltakken. Je helpt deze takken groeien en stevig worden door ze elk jaar in te korten. Dit wordt ook de vormsnoei genoemd. Streef naar drie tot vijf krachtige en gezonde gesteltakken. Dat doe je als volgt

Vormsnoei eerste jaar

• Kies drie tot vijf goed geplaatste gesteltakken uit. Deze zijn best op een regelmatige afstand en genoeg van elkaar ingeplant. Dat zorgt ervoor dat ze elkaar later niet kruisen en schuren. Idealiter zijn ze ingeplant volgens een hoek van 45 à 60 graden met de harttak of stam. Kies dus geen té horizontale of té steile takken uit.
• De gekozen gesteltakken kort je ongeveer 1/3 in. Snoei op een naar buiten wijzend oog. De knop die blijft staan zal in de lente naar buiten uitlopen en de kruin van je boom vergroten.
• De takken die slecht geplaatst zijn, snoei je weg. Zorg dat je daarbij de boom niet beschadigt. Knipt dus niet té dicht tegen de boom!

Vormsnoei verdere jaren

• Kort de verlenging van de gesteltaken opnieuw 1/3 in op een naar buiten wijzend oog.
• Alle zeer steil groeiende zijtakken, zijtakken die naar binnen in de kruin groeien of concurreren met de gesteltak, snoei je weg.
• Heeft je fruitboom een harttak (= tak die de verlenging is van de stam)? Dan kan je na verloop van tijd een tweede, hogere krans van gesteltakken opbouwen. Zorg voor genoeg afstand met de eerste krans. Voor laagstammen is dit ongeveer 40 à 60 cm, voor half en hoogstammen is dit 100 à 120 cm. 

Wanneer mag je snoeien?

Wintersnoei bij appel en peer kan van januari tot half maart, tot de knoppen uitlopen. Voor kers, pruim en perzik wacht je best zo lang mogelijk om besmetting met de loodglansschimmel te vermijden. Snoei jonge kersen- en pruimenbomen dus in maart, net voor de knoppen uitlopen. Walnoot snoei je dan weer zeker niet in de winter. Door de hevige sapstroom ‘bloedt’ de walnoot te hevig bij wintersnoei.

Tuiniert u liever in groep, deelt u graag uw vaardigheden of wilt u uw tuinbouwkennis opkrikken in een ongedwongen sfeer?

Dan is de collectieve moestuin zeker iets voor u!

Wat is een collectieve moestuin?

Een collectieve moestuin wordt door een groep mensen onderhouden: het werk en de oogst worden gedeeld, er wordt samen beslist over de indeling van het perceel en de gewaskeuze en zo meer.

De werkingsregels van de moestuin worden vaak vastgelegd in een charter. Het gaat dus om een collectief en participatief project.

Verschillende soorten collectieve moestuinen

Sommige collectieve moestuinen bestaan uit één groot perceel dat gezamenlijk wordt gebruikt; andere worden in afzonderlijke percelen ingedeeld.

Soms is er een boomgaard, een composthoop, een bijenkorf of een gemeenschappelijk kippenhok.

De inspanningen en de middelen worden altijd gemeenschappelijk ingezet (zaaigoed, gereedschap, compost ...) en er wordt aangestuurd op het delen van kennis en het samenbrengen van mensen. Collectieve moestuinen dragen bij tot het verbeteren van de contacten tussen de wijkbewoners en versterken de tuinbouwvaardigheden van de deelnemers.

Een collectieve moestuin aanleggen

Zin om een collectief moestuinproject op te starten? En hebt u een grond op het oog in uw wijk? Neem deel aan de projectoproep 'Vooruit met de Wijk'! U komt in aanmerking voor financiële steun en methodologische begeleiding voor het werk in de moestuin en de groepsdynamiek.

Raadpleeg ook de Methodologische gids voor de creatie en het beheer van collectieve tuinen (enkel in het Frans).

Deelnemen aan een gemeenschappelijke moestuin

Brussel telt heel wat gemeenschappelijke moestuinen. Raadpleeg deze kaart voor meer informatie.

Bent u op zoek naar een collectieve moestuin? Schrijf ons op: guichet-jc@haricots.org.

Wenst u meer te weten over stadslandbouw?

• Wat u kunt telen in de stad?
• Waar u kunt telen in de stad?
• Waarom?

Vragen over de kwaliteit van uw bodem? Raadpleeg onze praktische gids bodemanalyse.

Vragen op de stedenbouwkundige en territoriale voorschriften die van toepassing zijn op stadslandbouwprojetcten? Raadpleeg onze gids over dit onderwerp.

Een netwerk van Moestuingidsen en Compost Gidsen staat eveneens tot uw beschikking, om u op weg te helpen naar de perfecte moestuin.

Ook verschillende Brusselse actoren die actief zijn in de stadslandbouw stellen opleidingen voor.

Zoekt u ondersteuning bij de opstart van uw project rond stadslandbouw ? Onze projectoproepen zorgen voor methodologische ondersteuning.

Tot slot kunt u ook onze technische fiches raadplegen.

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Pépinière citoyenne est un projet participatif portant sur les liens qu’entretiennent les Bruxellois·es avec l’arbre fruitier : il s'agit de remettre le fruitier sur la place publique et de créer des espaces de formation à la gestion d'arbres et arbustes fruitiers.

Tant qu’à amener de la biodiversité et des fruits en ville, autant le faire de manière locale et participative !

La Pépinière citoyenne d'Uccle est le premier espace de production de fruitiers du projet. Elle se veut être un lieu de formation-action capable de fournir chaque année des ateliers ouverts au public, ainsi que des arbres et arbustes fruitiers destinés à agrémenter les espaces publics de la commune. Laboratoire à la fois de résilience alimentaire et climatique et de gouvernance mixte (commune / citoyens), cette pépinière d'une superficie d'environ 5 ares prend place sur le site des espaces verts d'Uccle, et est accessible depuis le parc de Wolvendael. 

Si le modèle global de la pépinière a été décidé lors d'une soirée de co-création citoyenne et communale, sa gestion journalière repose sur un groupe de citoyen·ne·s motivé·e·s qui ont soif d'apprendre et de partager des savoirs-faire horticoles. N'hésitez pas à nous contacter pour rejoindre ce groupe porteur ! Consultez notre site ou notre page Facebook pour plus d'informations et d'actualités.

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

Optiperma, c'est quoi?

Optiperma est un logiciel qui se présente sous forme de Macro Excel faciles d'utilisation. Cet outil ne demande qu'une connaissance élémentaire d'Excel. Optiperma fonctionne en Visual Basic qui tourne sur Excel de Microsoft. Optiperma ne fonctionne pas sur les autres types de tableurs.

Que coûte Optiperma?

Optiperma est gratuit (Toutes les versions sont gratuites). Optiperma est ma contribution au mouvement vers une économie locale et durable.

Optiperma se décline en trois versions:

Optiperma Start est destiné aux potagistes individuels qui démarrent en permaculture.

• Optiperma Start permet la gestion et le suivi des activités d'un potager
• Optiperma Start aide au placement des cultures dans le respect des principes de la permaculture: associations de légumes et rotations annuelles
• Optiperma Start conserve l'historique de toutes les activités du potager

Optiperma Fleurs: destiné aux potagistes individuels qui veulent travailler encore plus près de la permaculture. En plus des fonctions disponibles sur Optiperma Start,

Optiperma Fleurs permet de

• positionner les fleurs protectrice du potager
• faire le suivi des sols (amendements, paillages, maladies)
• accéder à des fonctions de maintenance (ajout de parcelles, synchronisation d'associations)

Optiperma Collectif: destiné aux potagers collectifs

En plus des fonctions disponibles sur Optiperma Start et Optiperma Fleurs,

Optiperma Collectif permet de

• gérer une combinaison de parcelles nominatives et/ou communes.
• gérer une liste des tâches à réaliser (nominatives ou pas)
• produire une visualisation de ces tâches sur le plan du potager
• réaliser une synchronisation des tâches effectuées avec l'historique des activités
• gérer la pépinière distribuée et la grainothèque du groupe

   

Que faire pour obtenir Optiperma?

D'abord, vous devez posséder un ordinateur sur lequel Excel de Microsoft est installé. Excel fait partie d'Office. Les versions les plus anciennes à Office 2016 sont mieux appropriées pour Optiperma.

Ensuite, il faut m'envoyer les mesures de votre potager (pascalwillain@gmail.com), avec

- une numérotation des parcelles (voir le dossier "les mesures de mon potager"),

- la liste des légumes qui avaient été cultivés sur ces parcelles les années antérieures et

- le nom que vous voulez donner à votre potager.

Après quelques jours de dur labeur, je vous envoie Optiperma Start paramétrisé pour votre propre potager ainsi qu'un mode d'emploi.

N'oubliez-pas que je reste disponible pour toutes questions! Je n'ai pas de call center en Inde pour gérer les problèmes. Ce sera juste moi tout seul pendant mon temps libre.

Je n'ai pas de site Internet ni de page Facebook (ni de compte Facebook d'ailleurs). Si ce projet grandit il se pourrait que j'aie besoin de mieux communiquer, mais bon l'idée est que cela reste gratuit, donc petit est moins cher que grand!!

Vous voulez en savoir plus? Contactez-moi à pascalwillain@gmail.com