Burgers

Ter info: deze tool bestaat alleen in het Frans

Le système agroalimentaire est porteur de nombreux enjeux, sociaux, économiques, environnementaux et de santé.

Cette brochure a pour objectif d’encourager et d’aider les acteurs du secteur social bruxellois qui souhaitent organiser des activités sur le thème de l’alimentation, à la fois riche de sens et crucial dans la lutte pour une société plus égalitaire.

Elle vise à mettre en lumière le foisonnement et la diversité des outils et ressources existants sur l’alimentation et à montrer que des activités souvent simples à mettre en œuvre et peu onéreuses, peuvent signicativement contribuer à l’émancipation et la capacitation des publics participants.  

La brochure se divise en 5 chapitres : 

1. Décoder les représentations et les normes alimentaires 
2. Comprendre le système agroalimentaire et ses enjeux 
3. Valoriser et renfoncer les savoirs et les savoirs-faire
4. Acteurs ressources 
5. Recherche participative falcoop 

Cette brochure est réalisée dans le cadre de la recherche participative Falcoop, imaginée et pilotée par Bees Coop et le Ceese-ULB de début 2016 à fin 2018. Ce projet vise à organiser, puis consolider, l'implantation locale d'un supermarché coopératif, participatif et à but non lucratif, auprès d'un public issu de la mixité urbaine bruxelloise et majoritairement non sensibilisé à l'alimentation durable au départ. 

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

• Le projet

Nous avons lancé depuis 2015 un projet de maraîchage bio-optimisé (visant la culture d’un maximum de légumes au mètre carré) sur le site de l’Espace Test Agricole à Anderlecht.

• Graines de Paysans et BoerenBruxselPaysans 

Le lancement de notre exploitation agricole urbaine a été possible grâce à l’initiative « Graines de Paysans » , qui vise à soutenir l'installation de nouveaux agriculteurs professionnels à Bruxelles en leur mettant à disposition des terres, du matériel et un accompagnement pendant deux ans. Nous avons effectué notre première récolte au début de l’été 2016, et nous proposons désormais la livraison de paniers aux particuliers et entreprises bruxelloises.

L’initiative « Graines de paysans »  fait partie du projet « BoerenBruxselPaysans » qui  est installé depuis fin 2015 à Neerpede et dans la vallée du Vogelzang à Anderlecht. Bénéficiant de l’expertise de quatre associations et de deux administrations, le projet BoerenBruxselPaysans, financé majoritairement par le FEDER (Fonds Européen de Développement régional) et piloté par Bruxelles Environnement, entend faire de la capitale un exemple en matière d’agriculture urbaine, en approvisionnant les Bruxellois avec des produits fermiers de qualité et respectueux de l’environnement.

Het Good Food Resto-label heeft als doel de horecazaken die duurzaam handelen, te ondersteunen en te begeleiden. Het beantwoordt een vraag van de Brusselaars die duurzame horecazaken in de hoofdstad willen kunnen onderscheiden van niet-duurzame horecazaken. De toekenning van het label wordt gecoördineerd door Leefmilieu Brussel en heeft een niet-commercieel doel.

Voor wie is het Good Food Resto-label?

Alle soorten horeca-etablissementen komen in aanmerking voor het label: sociale restaurants of hotels, fastfood- of klassieke restaurants, cafetaria's in sportcomplexen, foodtrucks of gastronomische restaurants en ook sterrenrestaurants. Afhaaltraiteurs kunnen ook het label krijgen.

Voordelen voor de etablissementen

Een antwoord op vraag van de klanten

Het label baseert zich op de principes van de Good Food-strategie: de consumptie van lokale en seizoensproducten, gerechten die minder, maar kwaliteitsvolle dierlijke eiwitten bevatten, een vegetarisch aanbod, voedingsproducten die het milieu en de producenten respecteren en minder voedselverspilling. De Good Food-praktijken beantwoorden zo aan de stijgende vraag van het cliënteel naar kwaliteitsvolle, vegetarische voeding die het milieu en de producenten van onze streek respecteert.

Meer zichtbaarheid voor het etablissement

Dankzij het Good Food Resto-label kunnen de Brusselaars gemakkelijk de restaurants met een duurzame aanpak herkennen. Dankzij het promotiemateriaal dat ter beschikking wordt gesteld, kunnen de etablissementen hun klanten op de hoogte brengen van wat ze allemaal ondernemen.

Door het labelproces te doorlopen, kunnen de restaurants genieten van heel wat extra zichtbaarheid dankzij de communicatietools van Leefmilieu Brussel (nieuwsbrief, brochures, evenementen, sociale media ...), maar ook dankzij communicatiecampagnes. Eenmaal ze een label hebben, worden de horecazaken weergegeven op de Good Food-gids. 

Kosten drukken in de keuken

Het etablissement kan bepaalde kosten doen dalen door Good Food-praktijken toe te passen, bijvoorbeeld door huisgemaakte producten te verkopen (dranken, sauzen, brood …), door minder te verspillen, door Belgische seizoensproducten te gebruiken, door plantaardige eiwitten te gebruiken die minder duur zijn dan dierlijke eiwitten …

Ondersteuning bij de ontwikkeling van de praktijken

Bovendien kunnen restaurants die een label willen of die al een label hebben, begeleid worden om wat ze al doen verder te uit te bouwen. De begeleiding bestaat uit advies op maat en een opleidingen- en workshopsaanbod, waardoor ze kunnen blijven groeien op vlak van hun initiatieven en in dialoog kunnen gaan met andere etablissementen die ook een label willen of hebben. 

Financiële hulp voor de toonaangevende ondernemingen

Vanaf 2024 zullen de voorbeeldondernemingen op sociaal vlak en/of op het vlak van het leefmilieu meer hulp kunnen genieten. Vervolgens zullen vanaf 2030 enkel de voorbeeldbedrijven toegang hebben tot financiële hulp.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest inventariseert elk etablissement met een Good Food-label als een ‘voorbeeldonderneming’ op het vlak van het leefmilieu.

Hoe het label werkt, hoe men het kan verwerven en hoelang het geldig is

Wanneer het etablissement het label voor de eerste keer aanvraagt, vult deze het kandidaatsdossier in en ondertekent het de deelname- en engagementsvoorwaarden. Vervolgens wordt het etablissement doorgelicht door een organisme dat onafhankelijk is van Leefmilieu Brussel om na te gaan of het dossier en de handelswijzen conform zijn. Een jury komt samen om alle kandidaturen goed te keuren. Als het dossier goedgekeurd wordt, ontvangt het etablissement het label. Vervolgens kan het daar rechtstreeks over communiceren met zijn klanten.

Om de twee jaar zal een etablissement met een label een opvolgaudit kunnen genieten om zijn dossier te updaten in functie van de aangepaste criteria van Leefmilieu Brussel en/of de verdere ontwikkeling van de praktijken van het etablissement. Dankzij die audit kunnen de praktijken verder ontwikkeld worden, kan een etablissement raad en meer koksmutsen krijgen (zie het punt ‘De criteria van het label en het aantal koksmutsen’) als er meer inspanningen worden geleverd. Na de opvolgingsaudit wordt het label automatisch verlengd op voorwaarde dat de criteria altijd goed gerespecteerd worden door het etablissement.

Datums voor het indienen van de dossiers

De kandidaatsdossiers kunnen 3 keer per jaar ingediend worden:

• De laatste maandag van januari
• De laatste maandag van mei
• De laatste maandag van september 

De dossiers worden geanalyseerd zodra we ze ontvangen. Vervolgens worden ze ten laatste zes weken na elke deadline om dossiers in te dienen door een jury geëvalueerd.

De criteria van het label en het aantal koksmutsen

Om een kandidaatsdossier in te dienen, moet het etablissement aan vier VEREISTEN voldoen. Indien niet aan één van deze vier vereisten wordt voldaan, zal het dossier niet in aanmerking worden genomen.

Vereiste criteria:

• Criterium nr. 1: Naleven van de wetgeving
• Criterium nr. 2: Communiceren over de initiatieven rond duurzame voeding en het Good Food-label
• Criterium nr. 3: Geen producten van het 5^e gamma gebruiken
• Criterium nr. 4: Een vegetarisch aanbod voorzien

Ontdek de volledige bespreking van de criteria in het kandidaatsdossier (.xlsx).

Vervolgens vinkt elk etablissement, volgens zijn praktijken en menu een reeks OPTIONELE criteria aan. Hoe meer criteria er worden aangevinkt, hoe meer punten het etablissement krijgt. De punten worden vervolgens omgezet in percentages. Het label heeft drie niveaus: één, twee of drie koksmutsen.

• 1 koksmuts: van 30 tot 49%
• 2 koksmutsen: van 50 tot 69%
• 3 koksmutsen: van 70 tot 100%

Belangrijk: Afhankelijk van het soort keuken zijn bepaalde criteria niet van toepassing. De noemer van de puntenberekening zal automatisch aangepast worden. Het systeem werd zo opgesteld dat een etablissement dat niet kan voldoen aan een criterium er niet door wordt benadeeld.

De optionele criteria zijn onderverdeeld in vier categorieën:

1. Bevoorrading
   • Criterium nr. 5: De voorkeur geven aan de bevoorrading via een korte keten
   • Criterium nr. 6: Koken met bioproducten
   • Criterium nr. 7: Duurzame eieren gebruiken
   • Criterium nr. 8: Op een doordachte manier vlees aankopen
   • Criterium nr. 9: Op een doordachte manier producten van de zee of zoet water aankopen
   • Criterium nr. 10: Dranken aanbieden die biologisch zijn en/of afkomstig zijn uit eerlijke handel en/of van Brusselse makelij zijn en/of huisgemaakt zijn
   • Criterium nr. 11: Koken met niet-verkochte goederen van een derde
2. Zelfgemaakt
   • Criterium nr. 12: Koken met fruit en groenten die vers en nog niet bewerkt zijn
   • Criterium nr. 13: Huisbereide producten aanbieden
3. Seizoensgerechten
   • Criterium nr. 14: Verse Belgische groenten en fruit gebruiken
   • Criterium nr. 15: Een zoet gerecht(je) aanbieden met Belgische seizoensgroenten of Belgisch seizoensfruit
4. Voedselverspilling
   • Criterium nr. 16: Voedselverspilling tegengaan door dat voedsel dat anders verloren gaat toch nog te gebruiken

Een BONUS criterium is ook een mogelijkheid: het Ecodynamische onderneming-label.

Hoe het label krijgen?

1. Ga na of u kan beantwoorden aan de vier vereisten. Als dat zo is, kan uw etablissement een kandidaatsdossier indienen.
2. Overloop het kandidaatsdocument (.xlsx) en bekijk welke criteria en bewijsstukken er nodig zijn.
3. Ontvang GRATIS begeleiding om een volledig overzicht te krijgen van alles wat u al doet in vergelijking met de gevraagde criteria. De facilitatordienst Resto van Leefmilieu Brussel zal u helpen om het document in te vullen, de criteria te interpreteren en de bewijsstukken te verzamelen. Vul dit inschrijvingsformulier in om begeleid te worden.
4. Verzamel de nodige gegevens en finaliseer het document door het in te vullen en het laatste tabblad te ondertekenen.
5. Verzend het hele dossier (kandidatuur + bewijsstukken) via elektronische weg naar het e-mailadres restogoodfood@environnement.brussels.

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Le jardin urbain est né en 2000 à la suite d’une action visant à empêcher le versage de déchets clandestins sur un terrain laissé à l’abandon.
En 2001, l’asbl La Rue a proposé la réaffectation de cet intérieur d’îlot (d’une superficie d’environ 400 m²) en un espace de rencontre et d’éducation à l’environnement. La Commune de Molenbeek St Jean en fera l’acquisition en 2003 et une convention d’occupation sera ensuite signée (2006) entre l’administration communale et l’association permettant la mise en place du projet.

Le Jardin Urbain est géré par un comité d'habitants qui se retrouve deux fois par semaine pour travailler au jardin. Un animateur est engagé à mi-temps pour dynamiser et accompagner le comité de gestion, mais aussi développer des activités au sein de l'association en lien avec le développement durable.

Ponctuellement le Jardin Urbain, le comité de gestion ou des habitants, proposent un atelier, un chantier, une fête ou une porte ouverte durant laquelle nous questionnerons nos habitudes alimentaires et expérimenterons de nouvelles manières de se nourrir. Le Jardin Urbain va à la rencontre des publics sous forme de rencontres de plusieurs séances, pour informer les habitants sur les initiatives existantes et leur raison d'être et échanger des savoirs-faire pour acquérir une nouvelle compétence et retrouver confiance en soi et en ses voisins... 

• Le Jardin Urbain est ouvert à tous et à toutes, les mercredis et samedis de 14h à 17h.

Semer, planter, arroser, récolter, observer la mare et ses occupants, apporter ses déchets organiques ménagers au site de compostage collectif ou tout simplement discuter autour d’une tasse de thé ou de café.

Les possibilités sont nombreuses!! 

Met veel ideeën, tips en recepten voor zalige boterhammen. Aangepast aan de doelgroep die het vaakst met een lunchbox de deur uitgaat: kinderen! Dochter- of zoonlief wil alweer boterhamworst in de vorm van een gezichtje of choco en nog meer choco? Vanaf nu overbluf je ze met een vijfsterrenbrooddoos!

Alles wat je nodig hebt om lekker en gezond plantaardig te eten.
Met kooktips, recepten, vleesvergeters, ontbijtideeën en nog veel meer!

Van gewoon wat rauwe groenten eten wordt niemand blij. Daarom dit barbecueboekje.
Met recepten die altijd werken en belangrijke tips om van een barbecue zonder vlees of vis toch een culinair succes te maken.

Hier vind je de link om een gids aan te vragen.

Smakelijk!

“Frigomeesters” zijn vrijwillige burgers die een opleiding "anti-voedselverspilling" hebben gevolgd en die meewerken aan de sensibilisering van de Brusselaars door hen tips & tricks te geven die het verschil maken. De Frigomeesters zijn op die manier ambassadeurs van de strijd tegen de verspilling in Brussel. Ze zijn des te belangrijker omdat de Brusselaars jaarlijks gemiddeld 15 kg voedsel weggooien. Een fenomeen waartegen het Gewest optreedt door allerlei acties te organiseren in het kader van de Good Food-strategie, met als doel de voedselverspilling met 30 % te verminderen tegen 2020. De opleiding tot Frigomeester maakt deel uit van de initiatieven die door het Gewest worden genomen om dit doel te bereiken.

Objectieven

De uitdagingen begrijpen en de dagelijkse handelingen toepassen

De opleiding begint met een overzicht van de economische, sociale en milieugebonden uitdagingen van de verspilling om de context en het belang van de dagelijkse handelingen beter te begrijpen. Vervolgens wordt het thema op een zeer concrete manier aangekaart en worden er ook ervaringen uitgewisseld: 

• de voedingsmiddelen beheren en de kasten en koelkast beter organisere
• de dagelijkse organisatie van de consument-aankoper optimaliseren;
• kennismaken met de zero-afvalkeuken, verlepte groenten recupereren, het loof bereiden en leren om de resten klaar te maken, ze te verwerken,...
• bewaartechnieken aanleren
• enz.

Een netwerk om de goede praktijken te verspreiden

De gemeenschap van de Frigomeesters werd gelanceerd in 2016, evolueert geleidelijk en verspreidt tips & tricks tegen verspilling, in het bijzonder via sensibiliseringstools of animatieactiviteiten. Misschien bent u hen al tegengekomen op de Good Food-evenementen? Aarzel niet om een kijkje te nemen op hun facebookpagina  om iets te leren van hun ervaringen en tips en aarzel vooral niet om vragen te stellen! U kan ook de “Koelkastgids”raadplegen om uw strijd tegen de verspilling te beginnen !

Doelpubliek

De opleiding tot "Frigomeester" die door LB wordt gegeven, richt zich tot alle burgers die willen bijdragen aan de vermindering van de voedselverspilling buiten hun privésfeer en die goede praktijken willen verspreiden onder hun vrienden, buren, collega's, enz. of zelfs in het kader van sensibiliseringsevenementen rond Good Food. 

« Vegetal Bellevue »  is een gemeentelijk project voor de reconversie van historisch braakland (voormalige bedding van de Kleine Zenne) tot een agro-ecologisch gebied aan de achterkant van de oude Bellevue-brouwerij.

In dit uitzonderlijke kader oefent de vzw Atelier Groot Eiland er een (voor de vzw nieuwe) activiteit voor stadstuinieren uit, over een oppervlakte van 1300 m². Dat gebeurt in partnerschap met de gemeente Molenbeek en dankzij de steun van de Alliantie Werkgelegenheid-Leefmilieu. In 2016 haalde Groot Eiland al haar tweede oogst binnen en ging het dus op sublieme wijze de stedenbouwkundige uitdagingen aan waarmee het werd geconfronteerd (sterk ingesloten structuren, veel schaduw).

De gekweekte producten worden gebruikt voor de restaurantactiviteiten (de “Heksenketel” en binnenkort een nieuw restaurant in Bellevue). Er wordt ook geleverd aan lokale restaurateurs en de producten zullen ook rechtstreeks aan de toonbank worden verkocht.

In dat verband werden door de Gemeente werken voor de ontwikkeling van de moestuinzone, ondersteund door het Stedelijk beleid 2015, aan La Ferme Nos Pilifs toevertrouwd om de vzw Groot Eiland te voorzien van bijkomende serres, fruitbomen (appels, peren, klein fruit) en een grote tank voor het  recupereren van regenwater.

Op de resterende 700 m² worden nog andere inrichtingswerken ondernomen: bloemrijk grasland, allerlei inheemse planten en struiken, een insectenhotel, didactische panelen, moestuinbakken voor een gemeenschapsproject en een gezellige ruimte. Dankzij een wandelpad aan weerszijden van de site zullen de bezoekers op deze atypische site kunnen worden verwelkomd. Mogelijkheden zat dus om van deze site in het hart van de stad een trekpleister te maken voor de ontwikkeling van de duurzame voeding in Molenbeek en het Brussels Gewest !

Vegetal Bellevue is een project dat wordt geleid door de gemeente Molenbeek, in samenwerking met Atelier Groot Eiland, met de steun van Leefmilieu Brussel en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.