Telen

Sociale huurders beschikken in de meeste OVM's over gemeenschappelijke tuinen en pleintjes. Deze tuintjes brengen wat meer groen in de wijk en bieden de kans aan bewoners om elkaar te ontmoeten. Vriendelijkheid staat centraal in deze gemeenschappelijke moestuinen. Tuin 67, gelegen in de Marbotinstraat 67, opent bijvoorbeeld iedere dag haar deuren voor het publiek vanaf 16u. Je kan er terecht voor een "koffiepauze". 

Een tuin waar eenzaamheid geen wortel schiet

De tuin van het Brusselse OCMW-rusthuis Anne-Sylvie MOUZON werd, in samenwerking met GoodPlanet Belgium, omgetoverd tot ‘Het Kleine Paradijs’. Een groen plekje om in te werken, te wandelen en van te genieten. Senioren en kinderen komen samen tuinieren en spelen. Mensen uit de buurt steken een handje toe. Vogels, kevers, vlinders en ander klein grut uit de natuur voelen zich er ook thuis.

Meer info : https://www.goodplanet.be/nl/generatietuin-het-kleine-paradijs/

Ter info: deze studie bestaat enkel in het Frans

Le projet ULTRA-TREE a étudié la viabilité de projets de maraîchageprofessionnel (péri-)urbains en pleine terre sur très petites surfaces en phase de lancement. L’enjeu ayant motivé ce projet a été de savoir comment soutenir efficacement l’installation de projets de maraîchage (péri-)urbain sur petites surfaces pour satisfaire la demande bruxelloiseen fruits et légumes de manière durable.

La recherche a été menée au départ de deux terrains d’expérimenta-tion, situés à Anderlecht:

• L’Espace Test Agricole «Graines de Paysans», destiné à un public de ma-raîchers cherchant à s’installer professionnellement et souhaitant tester leurs activités agricoles en bénéficiant d’un accompagnement tech-nique, économique et organisationnel afin de développer des modèles économiques viables;
• Le Champ-à-Mailles - espace potager de la Maison Verte et Bleue, mo-dèle agricole diversifié selon des “techniques bio-intensives” intégré dans le cadre d’un projet plus large de sensibilisation et éducation à l’alimentation durable.

Projecten voor stadslandbouw breiden zich uit in verschillende vormen en kunnen a priori overal plaatsvinden waar de ontwikkeling van de stad hen de ruimte laat – op onbebouwde grond, rond gebouwen, maar ook op daken, op balkons, in kelders en natuurlijk op de weinige grond die als landbouwgrond wordt erkend.

Wat zijn de regels die van toepassing zijn op deze landbouwprojecten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest?

De Gids van de belangrijkste stedenbouwkundige en territoriale voorschriften die van toepassing zijn op stadslandbouwprojecten geeft een overzicht en uitleg van de belangrijkste stappen en regelgeving met het oog op een harmonieuze integratie van de landbouw op het grondgebied van ons Gewest, in de huidige stand van de kennis en de toepasselijke teksten.

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Pour une culture en bacs sur toit

• La méthode testée:

Système de bacs avec réserve d’eau et billes d’argiles pour faire remonter l’eau par capillarité dans le bac supérieur contenant le houblon. Les bacs ont été construits avec des futs de bières de 30L non consignés. Une structure triangulaire en bois protège le tout et sert de support à la fois à une « hampe » de 3-4 m (pour la première année) pour faire grimper le houblon et un parapluie retourné pour la récupération de l’eau de pluie. Le système de parapluie inversé serait autonome si la pluviométrie à Bruxelles était constante sur l’année.L'année 2018, avec sa longue période de sécheresse, a démontré la nécessité d’un arrosage d’appoint, d’où la décision de placer un système de goutte-à-goutte en cas d’absence prolongé de pluie.

• Matériel utilisé pour les constructions de 56 bacs à houblon en upcycling: 56 fûts jetables, 56 seaux d’olive, 56 bouteilles PET, env. 200 palettes en bois, 90 litres de billes d’argile récupérées, 168 bouchons en liege, 1500 litres de substrats compost/terreau.

Pour une culture sur friche (contact du bac avec le sol)

• Matériel : géotextile + machine à coudre & fil à coudre résistant + grillage à poule + paille (un petit balot pour 5 bacs) + pince à coupe
• Isolation des bacs d'une couche de 5cm de paille fixée avec du grillage à poule. Cela permet à la fois d'isoler la terre et les racines (garde l'humidité en été et protège du gel en hiver) et de servir de gite pour certains insectes comme les perces-oreilles qui s'occuperont des pucerons .
• Quelle taille de bac idéale? Plusieurs formats ont été testés. D'ici quelques années nous pourrons évaluer l'impact de la taille du bacs sur la qualité et quantité de houblons produits.
• Privilégiez la pose des bacs contre des murs avec cordes (6-8m)

Pour les plants qui ne sont pas contre des murs

•  méthode testée = style parasol :
• Enfoncer un tube en métal creux de 60cm dans une profondeur de 40/40cm du sol. Ex : poteaux de signalisation – échafaudage – arceaux vélos ... ca se trouve d'occasion facilement. 
• Insérer un mat d'environ 5-6 m de haut et placer des cales pour qu'il ne tangue pas! On a testé avec des bambous de 5-7cm de diamètre.
• En fonction de la solidité/hauteur de votre mat, vous pourrez y accrocher au sommet 1 ou plusieurs cordes que vous dirigerez vers les plants de houblons
• Houblon sur l’espace public : Soyez attentif au lieu d’implantation des houblons. En effet, un éclairage public permanent et trop intense pourrait limiter la formation de cônes . 
• A terme, il serait intéressant d'étudier l’influence de différents milieux urbains, taille de pots, orientation, pleine terre, variété, exposition a la lumière artificielle, ... sur la croissance et sur la floraison.

Ter info: deze studie bestaat enkel in het Frans

S’inscrivant dans la continuité du recensement réalisé en 2013 et d’autres initiatives visant à favoriser l’implantation des potagers en ville (politique Good Food), cette étude a pour objectif de mettre à jour la base de données existante relative aux potagers urbains collectifs en Région de Bruxelles-Capitale.

Afin d’atteindre ces objectifs, la mission s’est divisée en plusieurs tâches:

• Recenser les sites potagers existants, nouveaux ou supprimés, à venir ou menacés.
• Réaliser le SIG lié à ce recensement
• Faire l’état des lieux de la situation en 2018 et la comparaison avec la situation de 2013

Retrouvez l'étude dans son entièreté.

Si vous souhaitez utiliser les données cartographiques dans un logiciel SIG, voici le lien vers le webservice WFS : https://wfs.environnement.brussels/belb?

Zin om mee te werken aan een meer duurzaam leefklimaat in je wijk? Je hoofd zit vol ideeën maar je weet niet hoe je eraan moet beginnen?

Projectoproep Vooruit met de Wijk van Leefmilieu Brussel werd in het leven geroepen om je te helpen met de uitvoering van je collectieve wijkprojecten, met misschien wel financiële steun tot 15 000 €.

Vooruit met de wijk: wablieft?

In 2016 heeft Leefmilieu Brussel zijn burgerprojectoproepen samengebracht via de overkoepelende oproep Vooruit met de Wijk. Elk jaar worden burgercollectieven gevraagd om een duurzaam project voor te stellen dat ze binnen hun wijk wensen te ontwikkelen.

Dit project moet in de eerste plaats participatief zijn. Het richt zich tot de wijkbewoners en is opgebouwd rond hun ideeën, hulpmiddelen, motivaties en vaardigheden. De projectdragers moeten zich volledig openstellen naar de wijk en zoveel mogelijk mensen rond het project scharen. Het is immers de bedoeling om de wijk nieuw leven in te blazen en de levenskwaliteit in de wijk te verbeteren door de bewoners warm te maken voor milieubescherming en duurzame ontwikkeling. Het project kan dan ook verschillende thema's beslaan, zoals:

• Bieden van meer Good Food, seizoensgebonden, lokale en evenwichtige voeding via projecten rond culinaire workshops (bewaring van voedingsmiddelen, koken met restjes ...), het aanleggen van collectieve moestuinen of het bouwen van kippenhokken … altijd met een open blik op de wijk;
• Zorgen voor meer natuur binnen de wijk, via het ontwikkelen van projecten rond vergroening van gevels, door het uitbouwen van gemeenschappelijke ruimten om biodiversiteit te verhogen;
• Uitwerken van buurtcompostering om gebruik van organisch afval te bevorderen;
• Een 'zero waste' project met DIY-workshops, een systeem voor het uitwisselen van gereedschap of een plaats voor de occasionele verhuur van gebruiksvoorwerpen;
• Of de realisatie van een reeks projecten met verschillende thema's op schaal van de hele wijk met de Participatieve Duurzame Wijken, in het geval van grotere en vaak duurdere projecten.

Ontdek Vooruit met de Wijk projecten bij u in de buurt!

• Ontdek de kaart Vooruit met de Wijk

Wie kan aan deze projectoproep deelnemen?

De projectoproep is gericht op groepen van burgers, buren, kennissen, vrienden, dezelfde straat of wijk die gezamenlijk een project willen opzetten. De projectoproep is eveneens gericht op feitelijke verenigingen alsook op bepaalde soorten vzw's (vrijwilligers-vzw's, bestaande uit de burgers van het betrokken project).

De enige voorwaarden? Een stuurgroep van minstens 5 personen vormen dat het project gedurende zijn hele ontwikkeling zal dragen, en een participatieve werking verzekeren.

Raadpleeg de volledige modaliteiten voor meer informatie over de ontvankelijkheidscriteria van de projecten.

Welke steun wordt geboden door Leefmilieu Brussel?

Wordt uw project geselecteerd, dan komt het in aanmerking voor verschillende soorten steun: 

• Begeleiding door professionals, om te zorgen voor technische uitwerking van het project en methodologische aspecten ervan en ook voor opzetten van groepsbeheer;
• Financiële steun tot 15 000 € voor de participatieve duurzame wijken en tot 3 000 € voor de andere projecten;
• Opleidingen te kiezen uit een gezamenlijk thematisch programma;
• Netwerkvorming: bezoeken ter plaatse, gesprekken met projectbeheerders;
• Methodologische tools en technische fiches, online beschikbaar.

Overtuigd? Laat je inspireren ... en vlieg erin!

U werkt in de verenigingssector, u organiseert uw acties en activiteiten in het Brussels Gewest en wilt een grootschalig innovatief project rond Good Food ontwikkelen? Of u werkt samen met andere verenigingen en wilt samen een voorbeeldproject opzetten? De Good Food-projectoproep voor verenigingen is er voor u!

Resultaten van de projectoproepen van de voorbije jaren

2023

Er werden 6 projecten geselecteerd:

Voor meer informatie over deze winnaars, bekijk dit document.

2022

Er was geen projectoproep voor verenigingen in 2022.

2021

Deze projectoproep was op zoek naar projecten die de belemmeringen voor de consumptie van duurzaam voedsel / Good Food helpen wegnemen door een specifieke benadering van de doelgroepen. 

Voor meer informatie over deze winnaars, bekijk dit document.

2020

Er was geen projectoproep voor verenigingen in 2020.

2019

Er werden 8 projecten geselecteerd:

Deze projecten kregen een financiële steun van 20.000 € tot 50.000 € over een periode van 2 jaar na het ontvangen van de subsidie.

2018

Projectoproep rond voedselverspilling.

2017

Vanuit het oogpunt van de landbouwer is toegang tot landbouwgronden onontbeerlijk voor het welslagen van zijn project. Idealiter moet de projectdrager voor de hele duur van zijn project een terrein tot zijn beschikking hebben.

• De pachtovereenkomst (voor negen jaar, hernieuwbaar, of een loopbaanpacht) is een overeenkomst tegen betaling die wordt geregeld door de pachtwet en niet zelden geschikt is voor deze doelstelling, maar in de huidige omstandigheden niet vanzelfsprekend is door het wantrouwen van de eigenaars.
• Een bruikleenovereenkomst is een kosteloze overeenkomst van bepaalde duur tussen de eigenaar en de landbouwer, en kan ook voor de nodige stabiliteit zorgen.
• Tot slot is er een derde mogelijkheid, namelijk de erfpachtovereenkomst van minstens 27 jaar, die in het bijzijn van een notaris moet worden getekend.

Vanuit het oogpunt van de eigenaar zal de duur van terbeschikkingstelling van zijn terrein een belangrijke vraag zijn bij zijn afweging. Aangezien een landbouwproject voor zijn volle ontwikkeling een langetermijnvisie vergt, is de contractduur uiterst belangrijk voor de landbouwer. Onder alle aspecten van de overeenkomst is de duur dus cruciaal voor de landbouwer.

Overigens mag men niet uit het oog verliezen dat een eigenaar die duurzame landbouw op zijn terreinen wenst, dus landbouw die de principes van het BIO-bestek naleeft, deze wens niet via de pachtovereenkomst zal kunnen regelen, wegens de teeltvrijheid die als principe door de wet wordt opgelegd. De bruikleenovereenkomst of de erfpachtovereenkomst zijn echter soepeler; zij kunnen wel een dergelijk beding bevatten.

Dit zijn een aantal mogelijke overeenkomsten:

1. doc_bew_model_van_pachtovereenkomst-2019-1.docx
2. doc_bew_model_van_bruikleenovereenkomst-2019.docx
3. doc_bew_model_van_erfpachtovereenkomst-2019.docx

De keuze van het soort overeenkomst en de specifieke inhoud ervan zijn het resultaat van onderhandelingen tussen de eigenaar en de gebruiker, rekening houdend met de beperkingen en mogelijkheden volgens de geldende wetgeving.

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

l'USINE entend faciliter l'installation de projets liés à l'alimentation durable au sein du bâtiment en proposant des infrastructures de qualité capables d’accueillir les acteurs dans le respect des règles en vigueur ; en mettant en place des structures productives innovantes dans le secteur de l’agriculture urbaine et en assurant la coordination entre les porteurs de projets.

Le projet a pour but :

• A l’échelle du projet “ferme urbaine”
  • De permettre à des porteurs de projets de se lancer en levant les freins souvent rencontrés
  • De sensibiliser les usagers du quartier à des modes de production et de consommation alimentaire plus durables
  • De créer des liens entre porteurs de projets ainsi qu’entre les usagers du quartier et les porteurs
• A l’échelle de l'USINE
  • De lui permettre, en tant que bâtiment de près de 2000 mc situé au coeur de Uccle tourné autour de l’alimentation, l’art, la culture et la convivialité, de développer le volet “alimentation” de son projet. En effet, la vocation de cet espace est d’une part, d’accueillir des porteurs de projets, des artistes et artisans, de participer à la faisabilité de leurs projets, de permettre leur travail au quotidien et de faciliter la création de synergies entre eux. D’autre part, l'USINE accueille des formations, des expositions, des rencontres,... permettant à différents profils de citoyens de s’inspirer, de s’éveiller et d’adopter des comportements plus durables dans un esprit de convivialité.