Goed eten

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Le mur aveugle bordant une propriété abritant une belle maison moderniste à l’angle de l’avenue Rogier et la rue Alexandre Markelbach à Schaerbeek était continuellement couvert de tags, pas toujours très artistiques... Deux voisines lassées de ce paysage dégradé ont l’idée d’aménager un potager collectif au pied de ce mur. Elles mobilisent quelques voisins et contacte le propriétaire de mur qui adhère immédiatement au projet.

Un potager vertical pour embellir la ville et créer des liens entre voisins

Le projet vise donc à protéger le mur des dégradations répétées et embellir la rue mais il doit permettre aussi aux voisins de se rencontrer dans le plaisir de partager quelque chose qui a du sens pour eux.

Le groupe contacte alors la commune et reçoit son soutien pour effectuer les travaux dans le trottoir et la construction des jardinières. Pour donner de la visibilité à leur initiative et lancer la dynamique, il réalise des pochoirs annonçant « ICI THE POTAGER VAN ALEXANDRE» (titre multilingue faisant référence au prénom du peintre Alexandre Markelbach qui a donné son nom à la rue). Cette première action suscite des réactions enthousiastes et se termine par un apéro de rue.

Le potager est alors aménagé collectivement avec le soutien de Jonathan de l’association « Jardins comestibles ». Il prend la forme d’une longue bande de terre d’environ 18m sur 50cm de large et prévoit des plantations grimpantes afin de couvrir le mur au maximum. On y trouve des légumes bien sûr - courges, salades, haricots, tomates, menthe, etc. - mais aussi des fruits - un poirier, deux pommiers et des fraisiers placés en hauteur pour éviter d’être arrosés par les chiens. Chacun peut se servir ! De petits panneaux sont installés sur le grillage afin de piloter les voisins pour les cueillettes et l’arrosage (« Les tomates aiment l’eau mais pas sur leurs feuilles », « La mizuna se mange en salade avec photo », …). Un crochet avec ciseau est suspendu au grillage afin d’aider les voisins à se servir.

Une tournante est organisée afin d’arroser quotidiennement les nouvelles plantations, l’action est encouragée par la distribution de quelques arrosoirs customisés. Un tableau noir facilite la communication entre les jardiniers et, contre toute attente, est aussi investi par des passants qui y notent des petites remarques positives ou humoristiques !

Plus tard, le potager vertical est complété par une boite à livre et un hôtel à insecte (où des œufs d'abeilles ont été déposés en début de saison) et des nichoirs pour attirer les oiseaux. Des fêtes sont régulièrement organisées dans le potager, notamment le jour de la fête des voisins où la rue est fermée aux voitures.

Voilà un projet qui a embelli la rue - le potager est véritablement spectaculaire et il n’y a plus de graffitis - et a permis aux voisins de se rencontrer et de tisser des liens d’amitié !

Le projet a été soutenu dans le cadre de l’appel à projets citoyens Good Food – Inspirons le quartier en 2017.

Ces ateliers alliaient cuisine et expérimentation d'outils pédagogiques en vue d'un transfert dans leurs pratiques. Les grands-parents participant·e·s ont pu, à leur tour, réaliser des ateliers éducatifs selon des approches pédagogiques actives en privilégiant des produits locaux/de saison, les protéines végétales et en limitant les gaspillages.

Les ateliers culinaires proposés :

• Introduction à la germination et fabrication d’un germoir avec des matériaux de récup ;
• Apéro : tahinade santé & crudités ;
• Repas de midi : burgers veggie aux légumes & noix, taboulé de quinoa aux herbes de saison, salade de fenouil à l’orange, salade verte, mousse au chocolat réalisée avec l'eau de pois chiches et cuirs de fruits.
• Lors de la première journée, il avait été demandé aux participant·e·s d’apporter un ingrédient dont ils ne savent que faire : nous avons alors créé sur base d'un sac d’orties et de gingembre une poêlée d’orties aux poireaux et sauce soja et une gingerade (boisson au gingembre).
• La deuxème journée a mis le focus sur les protéines végétales un peu plus funs que le traditionnel ‘riz-lentilles’, ainsi que sur les thèmes suivants : comment diable faire avaler des légumes aux enfants ?, la cuisine énergétique (vitalité et transformation basse énergie), les sauces qui sauvent. Pour ce faire, nous avons concocté le menu suivant : pesto de petits pois, soupe de betteraves, pomme, estragon, soupe de carottes et lentilles corail, cupcakes au potimarron et flocons d’avoine, krumix  (panais – feta – raisins secs – échalotes - noisettes), sauce au yaourt, mayonnaise au panais et pommes noisettes vanille fèves chocolat.

Les outils pédagogiques expérimentés :

• Chacune et chacun s'est présenté.e au groupe au travers de son plat préféré ;
• Découverte de l’outil "A table", posters de famille à travers le monde et pistes d’exploitations pédagogiques ;
• Présentation d'une méthodologie d’éducation à l’alimentation durable et découverte d’autres outils d’animation sur le sujet (jeux, ouvrages de recettes, posters, dossiers d’activités…) ;
• Expérimentation du jeu Game of Food, jeu d'équipes où il faut créer des menus durables ;

• Activités ludiques et faciles à mettre en oeuvre avec des enfants : le touché-croqué de fruits et de légumes, découverte sensorielle d'aliments (par 2, les participant.e.s se sont fait goûter des aliments à l’aveugle, sentir des épices sans les voir, ont manipulé des aliments cachés dans des sacs opaques…), nous avons aussi réalisé des présentations culinaires attrayantes pour les enfants comme les bateaux chicon-betteraves, taillé/sculpté des formes dans des légumes, coupé un concombre en spirale, un radis en étoile… Plusieurs ouvrages et outils pédagogiques, dont étaient issues ces activités, ont également été présentés : Au pays des Zmiams ; Recettes saines et gourmandes pour enfants récalcitrants ; Recettes GoodFood ; Au secours, mes petits enfants débarquent dans ma cuisine! ; Nos bonnes recettes pour la Planète...

Afbeelding

Afbeelding

Deze pagina is door de ondernemer geschreven in het Frans en werd automatisch vertaald. 

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Van januari tot juni 2018 volgde een groep vrouwen die bij Gaffi een alfabetiseringscursus volgden een module over duurzame voeding. Het project werd uitgevoerd in samenwerking met Astrid Galliot en de coöperatieve supermarkt BEES coop.

Voeding is een prachtige ingang om de wereld en haar disfunctioneren te begrijpen, bewust naar oplossingen te zoeken en alternatieven te ontdekken. Het alfabetiseringspubliek is gevoelig voor deze kwesties en vooral voor het begrijpen van de Noord-Zuidrelaties. Het beschikt over kennis en wijsheid uit de culturen van herkomst. Zijn dubbele blik op de samenleving van herkomst en de samenleving van het gastland verrijkt de projecten die we bij Gaffi rond dit thema uitvoeren.

In 2018 hebben we in het kader van een Good Food-project een module georganiseerd die tot doel had het bewustzijn te vergroten rond duurzame voeding, inzicht te verschaffen in en na te denken over het huidige ontwikkelingsmodel en de impasses daarvan, en concrete pistes voor verandering uit te werken en te implementeren voor een evenwichtiger, gezonder, milieuvriendelijker en ecologischer voedingspatroon. 
Deze module was bedoeld voor vrouwen uit volks- en multiculturele milieus die bezig zijn met alfabetisering.

Doelstellingen

• Bewustmaking rond duurzame voeding, rekening houdend met de problemen en vragen van een publiek van vrouwen van diverse afkomst met weinig of geen scholing die in precaire sociaaleconomische omstandigheden leven: vragen rond voeding hebben onder meer betrekking op gezondheid en toegang tot gezonde voeding voor gezinnen die onder de armoedegrens leven.
• De deelnemers ertoe aanzetten om oplossingen te bedenken die beantwoorden aan de geïdentificeerde behoeften en deze door te geven aan een breder publiek (familie, omgeving, gemeenschap van herkomst, buurt).
• Kennis en vaardigheden op het gebied van koken in verband met duurzame voeding ontwikkelen door gezamenlijk nieuwe kennis en praktijken op te bouwen.
• Interculturele uitwisselingen bevorderen, de middelen en vaardigheden van migrantenvrouwen met weinig of geen scholing delen, valoriseren en ontwikkelen.
• De toenemende armoede bestrijden door het ontwikkelen van een collectieve bewustmakingsactie, in het kader van permanente educatie, herovering, solidariteit en dialoog.

Een participatieve aanpak om voeding te herzien

Het project maakte deel uit van een permanente educatie die bijzonder participatief wilde zijn en gericht was op experimenteren, bewustwording en emancipatie:

• Uitgaan van de kennis van de groep, deze valoriseren en delen (met name via culinaire workshops om zowel kennis te valoriseren als te experimenteren, te transformeren en nieuwe kennis te creëren).
• Bewustwording en collectieve reflectie over voedselvraagstukken stimuleren:
  • ontcijfering van het systeem van voedselproductie en -consumptie aan de hand van verschillende hulpmiddelen (het touwspeelspel, een fototaal over de wekelijkse eetgewoonten van verschillende gezinnen over de hele wereld, een film over de industriële vleesproductie),
  • alternatieven aanreiken door ontmoetingen met referentiepersonen (tuinders, coöperanten) en bezoeken (de coöperatieve supermarkt BEES coop in Schaarbeek, partner van het project, het Groene en Blauwe Huis in Anderlecht)
• concrete acties voorstellen die verandering brengen in het dagelijks leven van de deelnemers.

Voeding, een thema om te begrijpen en om actie te ondernemen

Ons programma heeft de deelnemers een beter inzicht gegeven in voedingsuitdagingen en hen in staat gesteld deze nieuwe kennis te integreren in bewuste voedingskeuzes. Tijdens het proces hebben we gemerkt dat ze hun eet- en gezondheidsgewoonten hebben aangepast.

De bewustmakingsworkshops hebben tal van effecten gehad:

• op het vlak van zelfvertrouwen en vertrouwen in eigen kunnen 

“Voordat ik aan de module begon, had ik gehoord dat biologisch goed was, maar ik begreep niet waarom. Nu weten we dat! Dat geeft moed om het te doen!”

• op het gebied van culturele openheid

“Ik heb geleerd om recepten uit verschillende landen te combineren.”
“Door deel te nemen aan deze module hebben we de solidariteit binnen onze groep versterkt.”

• op het gebied van veranderingen in eetgewoonten

“We zijn anders gaan kijken: we letten op wat we eten en hoe het voedsel is geproduceerd.” 
“Nu let ik er goed op dat ik de juiste hoeveelheden koop en bereid om verspilling te voorkomen.”
“We eten veel minder vlees en koken in plaats daarvan linzen.”

• wat betreft de bereidheid om gezonde voeding door te geven aan hun kinderen en hun omgeving.

« Ik heb veel dingen geleerd die ik aan anderen kan vertellen: hoe je goed eet, wat goed is voor je gezondheid. Ik heb al recepten aan mijn zussen doorgegeven. »

Zin om mee te werken aan een meer duurzaam leefklimaat in je wijk? Je hoofd zit vol ideeën maar je weet niet hoe je eraan moet beginnen?

Projectoproep Vooruit met de Wijk van Leefmilieu Brussel werd in het leven geroepen om je te helpen met de uitvoering van je collectieve wijkprojecten, met misschien wel financiële steun tot 15 000 €.

Vooruit met de wijk: wablieft?

In 2016 heeft Leefmilieu Brussel zijn burgerprojectoproepen samengebracht via de overkoepelende oproep Vooruit met de Wijk. Elk jaar worden burgercollectieven gevraagd om een duurzaam project voor te stellen dat ze binnen hun wijk wensen te ontwikkelen.

Dit project moet in de eerste plaats participatief zijn. Het richt zich tot de wijkbewoners en is opgebouwd rond hun ideeën, hulpmiddelen, motivaties en vaardigheden. De projectdragers moeten zich volledig openstellen naar de wijk en zoveel mogelijk mensen rond het project scharen. Het is immers de bedoeling om de wijk nieuw leven in te blazen en de levenskwaliteit in de wijk te verbeteren door de bewoners warm te maken voor milieubescherming en duurzame ontwikkeling. Het project kan dan ook verschillende thema's beslaan, zoals:

• Bieden van meer Good Food, seizoensgebonden, lokale en evenwichtige voeding via projecten rond culinaire workshops (bewaring van voedingsmiddelen, koken met restjes ...), het aanleggen van collectieve moestuinen of het bouwen van kippenhokken … altijd met een open blik op de wijk;
• Zorgen voor meer natuur binnen de wijk, via het ontwikkelen van projecten rond vergroening van gevels, door het uitbouwen van gemeenschappelijke ruimten om biodiversiteit te verhogen;
• Uitwerken van buurtcompostering om gebruik van organisch afval te bevorderen;
• Een 'zero waste' project met DIY-workshops, een systeem voor het uitwisselen van gereedschap of een plaats voor de occasionele verhuur van gebruiksvoorwerpen;
• Of de realisatie van een reeks projecten met verschillende thema's op schaal van de hele wijk met de Participatieve Duurzame Wijken, in het geval van grotere en vaak duurdere projecten.

Ontdek Vooruit met de Wijk projecten bij u in de buurt!

• Ontdek de kaart Vooruit met de Wijk

Wie kan aan deze projectoproep deelnemen?

De projectoproep is gericht op groepen van burgers, buren, kennissen, vrienden, dezelfde straat of wijk die gezamenlijk een project willen opzetten. De projectoproep is eveneens gericht op feitelijke verenigingen alsook op bepaalde soorten vzw's (vrijwilligers-vzw's, bestaande uit de burgers van het betrokken project).

De enige voorwaarden? Een stuurgroep van minstens 5 personen vormen dat het project gedurende zijn hele ontwikkeling zal dragen, en een participatieve werking verzekeren.

Raadpleeg de volledige modaliteiten voor meer informatie over de ontvankelijkheidscriteria van de projecten.

Welke steun wordt geboden door Leefmilieu Brussel?

Wordt uw project geselecteerd, dan komt het in aanmerking voor verschillende soorten steun: 

• Begeleiding door professionals, om te zorgen voor technische uitwerking van het project en methodologische aspecten ervan en ook voor opzetten van groepsbeheer;
• Financiële steun tot 15 000 € voor de participatieve duurzame wijken en tot 3 000 € voor de andere projecten;
• Opleidingen te kiezen uit een gezamenlijk thematisch programma;
• Netwerkvorming: bezoeken ter plaatse, gesprekken met projectbeheerders;
• Methodologische tools en technische fiches, online beschikbaar.

Overtuigd? Laat je inspireren ... en vlieg erin!

U werkt in de verenigingssector, u organiseert uw acties en activiteiten in het Brussels Gewest en wilt een grootschalig innovatief project rond Good Food ontwikkelen? Of u werkt samen met andere verenigingen en wilt samen een voorbeeldproject opzetten? De Good Food-projectoproep voor verenigingen is er voor u!

Resultaten van de projectoproepen van de voorbije jaren

2023

Er werden 6 projecten geselecteerd:

Voor meer informatie over deze winnaars, bekijk dit document.

2022

Er was geen projectoproep voor verenigingen in 2022.

2021

Deze projectoproep was op zoek naar projecten die de belemmeringen voor de consumptie van duurzaam voedsel / Good Food helpen wegnemen door een specifieke benadering van de doelgroepen. 

Voor meer informatie over deze winnaars, bekijk dit document.

2020

Er was geen projectoproep voor verenigingen in 2020.

2019

Er werden 8 projecten geselecteerd:

Deze projecten kregen een financiële steun van 20.000 € tot 50.000 € over een periode van 2 jaar na het ontvangen van de subsidie.

2018

Projectoproep rond voedselverspilling.

2017

Samen naar duurzame voeding

Deze gids nodigt je uit om de beste Good Food-plaatsen te ontdekken om Good Food te kopen en te eten. Een gids eveneens bedoeld voor professionals op zoek naar leveranciers die bij dit proces betrokken zijn. Je zal er kantines, restaurants, producenten, verwerkers, distributeurs, ... vinden die bijdragen tot de uitbreiding van het Good Food-aanbod door te reageren op Good Food-engagementen gelinkt aan hun sector.

De Good Food-gids heeft twee doelen: 

• * Om Brusselaars die verantwoord willen consumeren een aanbod te bieden van winkels met kwaliteitsproducten die het milieu respecteren.
• * Om professionals in de sector (supermarkten, restaurants, kantines ...) die betrokken zijn bij een duurzaam voedingsproces, een lijst met leveranciers die hun betrokkenheid delen, te bieden.

De restaurants en kantines in deze gids dragen het “Good Food Resto”- of “Good Food Kantine-label". Ze bieden lokale en seizoensgebonden producten, vegetarische menu's en zorgen tegelijkertijd voor minder voedselverspilling.

De adressen van de actoren in de gids worden ook op een digitale kaart vermeld: dit alles brengt duurzame voeding nog dichterbij! 

Het is een participatieve gids waar de actoren zelf hun registratieverzoek indienen om op de kaart vermeld te worden, deze inventaris is dus niet volledig en zeker niet uitgebreid.

Het huren van onze keuken wordt aangeboden aan particulieren, coöperanten en niet-coöperanten, maar ook aan professionals uit de voedingssector (traiteur, micro-ondernemer in de voeding, ...)

UITRUSTING:

• Professionele oven
• Gasfornuis
• Vaatwasser
• Roestvrij stalen tafels
• Afwastafels
• Koelkast

INBEGREPEN:

• Een volledig uitgeruste keuken van 40m²         
• Toegang tot alle apparatuur
• Opslagruimtes
• Wifi

Mogelijkheid om de polyvalente zaal naast de keuken te huren

Bons Plaisirs - Healthy & Tasty food - heeft een ambachtelijke atelier. 

Brussels Food Business Center (BFBC) is een merk van het bedrijf Bons Plaisirs dat  ondernemers professionele voedselproductie-atelier (professionele keuken) biedt, gecertificeerd door de FAVV.

Ons duurzame atelier is gevestigd in Brussel en heeft een grote productiecapaciteit die ons in staat stelt om ondernemers die zich bezig gaan houden met de productie en ontwikkeling van voedselproducten, te voorzien in gesloten voedselproductiezones. Het betreft ook jonge ondernemers die een ondernemend project willen starten op het gebied van voedselverwerking of voedselproductie. 

Sinds het begin van het BFBC-avontuur hebben veel ondernemers en bedrijven al gebruik gemaakt van onze diensten en vandaag gebruiken 5 ondernemers nog steeds onze keukens om de producten te produceren die ze op de markt brengen. 

PAKKET: Flexi-Cooking gedurende 3 maanden voor de R&D en processen+ training over de hygiëneregels die gerespecteerd moeten worden . Prijs voor training 50€/pers., gebaseerd op min. 5 deelnemers.

Huur vanaf 13€/uur.

Ons atelier voor voedselproductie (of professionele keukens) met een totale oppervlakte van meer dan 350m2 biedt u de volgende apparatuur:

• Productieruimte (kookplaat, oven, koeler)
• Transformatie ruimte
• Koude kamers
• Diepvries kamer
• Koelkast en vriezer
• Spoelkamer
• Groenten – en fruit kamer
• Uitroltafel
• Pannenkoeken machine
• Vacuummachines
• Opslagruimte 

Daarnaast kunt u genieten van de volgende diensten:

• Self-service
• Coaching
• Outsourcing van de productie

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

l'USINE entend faciliter l'installation de projets liés à l'alimentation durable au sein du bâtiment en proposant des infrastructures de qualité capables d’accueillir les acteurs dans le respect des règles en vigueur ; en mettant en place des structures productives innovantes dans le secteur de l’agriculture urbaine et en assurant la coordination entre les porteurs de projets.

Le projet a pour but :

• A l’échelle du projet “ferme urbaine”
  • De permettre à des porteurs de projets de se lancer en levant les freins souvent rencontrés
  • De sensibiliser les usagers du quartier à des modes de production et de consommation alimentaire plus durables
  • De créer des liens entre porteurs de projets ainsi qu’entre les usagers du quartier et les porteurs
• A l’échelle de l'USINE
  • De lui permettre, en tant que bâtiment de près de 2000 mc situé au coeur de Uccle tourné autour de l’alimentation, l’art, la culture et la convivialité, de développer le volet “alimentation” de son projet. En effet, la vocation de cet espace est d’une part, d’accueillir des porteurs de projets, des artistes et artisans, de participer à la faisabilité de leurs projets, de permettre leur travail au quotidien et de faciliter la création de synergies entre eux. D’autre part, l'USINE accueille des formations, des expositions, des rencontres,... permettant à différents profils de citoyens de s’inspirer, de s’éveiller et d’adopter des comportements plus durables dans un esprit de convivialité.

Wilt u biologische producten gebruiken in uw menu’s?  Wilt u beter communiceren over het gebruik van bioproducten en ze valoriseren?

Dat kan! De bescherming van de benaming “bio” werd uitgebreid naar de catering in Wallonië en in Brussel. Dat betekent dat elke cateringdienst of - bedrijf, restauranthouder of traiteur mag communiceren met de termen “biologisch” of “bio” op voorwaarde dat de regels die in het Biogarantie®-bestek zijn vermeld, worden nageleefd en de onderneming aan een controle wordt onderworpen.

Wie is betrokken bij de biocertificering en controle? 

De traiteurs, restauranthouders, restauranthouders voor evenementen en cateringbedrijven of -diensten¹.

^{1 Onderneming die maaltijden levert of dienst die maaltijden levert (bijvoorbeeld een grootkeuken)}

U hebt de keuze tussen 5 systemen van biocertificering: 

• Een certificering van de onderneming:  in dit geval wordt de onderneming 100 % biologisch gecertificeerd.
• Een certificering per biologisch gerecht/bereiding:  de operator bereidt 100 % biologische gerechten waarover hij als dusdanig mag communiceren.
• Een certificering per biologisch ingrediënt:  de operator engageert zich om enkel de biologische versie van bepaalde voedingsmiddelen te kopen (bv. aardappelen).  De operator kan de consument duidelijk meedelen welke producten biologisch zijn.
• Een certificering op basis van het biopercentage: de operator engageert zich om minstens 15 % biologische producten te kopen per jaar. Het percentage wordt berekend op basis van de financiële waarde van de aankopen. Deze certificering maakt het mogelijk de biologische producten onderling te wisselen in het geval van een variabele bevoorrading, maar de consumenten weten niet precies welke ingrediënten of gerechten biologisch zijn.
• Een certificering van een specifiek evenement:  in het bijzondere geval van  collectieve restauratie voor een specifiek evenement (beurs, feest, sportevenement, ...).

Hoe kunt u een biocertificaat verkrijgen?

Neem contact op met een van de drie certificeringsinstellingen die door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn erkend om u te laten controleren.

U zal deze instelling een vergoeding moeten betalen. Raadpleeg de rubriek 3.E van het Biogarantie®-bestek om te weten welke vergoeding u zal moeten betalen.  Dit hangt af van uw situatie.

De drie erkende certificeringsinstellingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn:

Certisys (code BE-BIO-01)

E-mail: info@certisys.eu - Telefoon: 02 779 47 21 - Website: www.certisys.eu

TUV Nord Integra (code BE-BIO-02)

E-mail: info@tuv-nord-integra.com - Telefoon: 03 287 37 60 - Website: www.tuv-nord-integra.com

Quality Partner (code BE-BIO-03)

E-mail: bio@quality-partner.be - Telefoon: 04 240 75 00 - Website: www.quality-partner.be