Goed eten

Ter info: dit inspirerend project is alleen beschikbaar in het Frans

Le Réseau LOCO vise à contribuer à l’amélioration de l’approvisionnement et de la logistique des organisations d’aide alimentaire en Région bruxelloise. LOCO est porté par des organisations actives dans l’aide alimentaire ainsi que par des communes et des CPAS, qui collaborent étroitement.

En 2016, la Concertation Aide alimentaire, animée par la Fédération des Services Sociaux Bicommunautaire (FdSS-FdSSB), a élaboré un diagnostic des contraintes logistiques qui pèsent sur l’approvisionnement des organisations d’aide alimentaire (groupe de travail « Logistique collaborative »). Ce diagnostic a mis en évidence que le don d’invendus alimentaires représentait une réelle opportunité d’amélioration en quantité, qualité et diversité des approvisionnements, mais qu’il engendrait de nouvelles contraintes logistiques pour les organisations, en particulier pour les plus petites d’entre elles. Pour ces organisations, la collecte et la gestion d’invendus mobilisent des moyens humains et matériels importants, éventuellement au détriment de l’accueil et de l’accompagnement social des bénéficiaires. 

C’est dans ce contexte que s’est développé le Réseau LOCO – pour Logistique Collaborative – un réseau d’organisations d’aide alimentaire qui se base sur le partage et la mutualisation des expertises, des contacts et des moyens. Celui-ci vient renforcer deux autres projets deja existants, sur cette même thématique qu'est l'aide alimentaire et son approvisionnement : Soli-Food et la Bourse aux dons .

LOCO se structure en antennes logistiques animées par des acteurs concernés par l’aide alimentaire sur un même territoire, le plus souvent celui d’une commune ou celui de plusieurs communes voisines. Ces antennes identifient les besoins d’aide alimentaire de leur territoire ainsi que les moyens qui peuvent être mutualisés. Elles soutiennent la mise en œuvre des activités logistiques et d’approvisionnement en termes de collecte, stockage, transport et distribution des invendus.

Actuellement, ce réseau se compose des organisations suivantes : le projet HUB m brussels du CPAS d’Ixelles, le projet Invendus pas perdus de la commune de Schaerbeek, le projet CDAG du CPAS d’Uccle, la coordination Aide Alimentaire Jettoise porté par CABA Jette, l’équipe Bru-Cap de la Croix-Rouge de Belgique, le projet Dream du CPAS de Bruxelles et l'Ilot ASBL.  Le réseau est appelé à se développer avec l’adhésion d’acteurs venant des autres communes de la Région de Bruxelles-Capitale.

Objectifs :

• La collaboration des acteurs qui s’y engagent ainsi que la mutualisation de leurs moyens, expériences, expertises ;
• La facilitation de l’approvisionnement et la logistique des organisations d’aide alimentaire de la région de Bruxelles-Capitale, particulièrement en ce qui concerne la collecte et redistribution d’invendus alimentaires ;
• L’amélioration de la qualité, quantité, diversité de l’approvisionnement pour répondre de manière plus adéquate aux besoins des organisations d’aide alimentaire.

En 2019, le réseau a recolté et redistribué 783 tonnes d’invendus alimentaires.

Het 100% Home made Libellule project werd in 2019 uitgevoerd door de gemeente Etterbeek in samenwerking met het OCMW van Etterbeek, met de steun van Leefmilieu Brussel in het kader van de Good Food strategie.

De doelstellingen van het project waren :

• Promoot en laat mensen ontdekken hoe ze lokale en seizoensgebonden groenten en fruit kunnen koken die weinig gebruikt worden door de klanten van de sociale kruidenierswinkel;
• Om mensen de producten te laten ontdekken die beschikbaar zijn in de sociale kruidenierswinkel, in het bijzonder die van het voedselhulpprogramma, om ze in de kijker te zetten en de creativiteit bij de bereiding van hun maaltijden aan te moedigen;
• Geef eenvoudige, snelle recepten door, waarvoor weinig apparatuur nodig is, voor een gezonder en duurzamer dieet;
  Ontdek hoe je een fruit of groente in zijn geheel kan koken en geef anti-gaspijptips;
• Geef ideeën voor het hele gezin, van ontbijt, tot lunch en diner + snacks met producten die alleen worden aangeboden door de sociale kruidenierswinkel.

We werkten samen met de klanten van de Espace Libellule van het OCMW Etterbeek, dat bestaat uit een zeer multicultureel publiek uit alle lagen van de bevolking. Aan het begin van het project merkten de verantwoordelijken van de sociale kruidenierswinkel dat veel groenten en fruit uit onverkocht voedsel en uit de groentetuin van de deelnemende tuinen moeilijk te verlaten waren en zo voedselverspilling veroorzaakten. Dit was te wijten aan een gebrek aan kennis over sommige van deze groenten en fruit en hoe ze te koken.

Om deze groenten en fruit, evenals alle aangeboden producten, bekend te maken bij de klanten van de kruidenierswinkel, ontstond het idee om wekelijks workshops aan te bieden met twee duurzame voedselcoaches. Het doel was dat de coaches recepten zouden samenstellen met producten die alleen worden aangeboden in de sociale kruidenierswinkel. Voor elke workshop kregen ze een lijst met beschikbare groenten en fruit en bereidden ze hun recepten daarop voor.

De nadruk lag op gezelligheid, eenvoud, vriendelijkheid en luisteren. De coaches maakten de deelnemers bewust van een eenvoudige maar slimme keuken, gemaakt met de producten die verkrijgbaar zijn in de sociale kruidenierswinkel. De principes van een lokaal en seizoensgebonden dieet werden ook overgebracht, evenals de voedingsaspecten van de gebruikte producten en de tips om voedselverspilling te voorkomen of om recepten voor een heel gezin te plannen.

De resultaten

Sinds de uitvoering van de kookworkshops hebben de sociale winkelmanagers gemerkt dat het groente- en fruitaanbod gemakkelijker vertrekt. Deze constatering is bevestigd door de partijen die regelmatig de kookworkshops bijwonen. Inderdaad, dankzij de kookworkshops hebben ze seizoensgebonden fruit en groenten kunnen ontdekken die soms weinig bekend zijn (pastinaak, zwarte radijs, kool...) en hebben ze geleerd hoe ze moeten koken. We kunnen onder andere gedragsveranderingen noemen:

• De ontdekking van nieuwe voedingsmiddelen en hun voedingswaarde;
• Het bereiden van "zelfgemaakte" maaltijden in plaats van blikvoer (bijv. soepen of pesto's);
• Het ontdekken van eenvoudige recepten die snel kunnen worden bereid (bijv. quiche);
• Het ontdekken van antigaspische tips (bijvoorbeeld koken met groentetoppen, of het gebruik van groene prei in soep);
• De ontdekking van gezondere kooktechnieken (stoomkoken, olijfolie...).

Ook is er een 100% geïllustreerd receptenboekje gemaakt van de recepten die tijdens de workshops zijn gemaakt. Het doel van dit boekje is om de vele nationaliteiten die de Espace Libellule bezoeken in staat te stellen de recepten alleen met foto's te reproduceren.

Dit boekje wordt ter beschikking gesteld aan de klanten van de sociale kruidenierswinkel en zal worden verspreid op de bewustmakingsstands die we tijdens gemeenschappelijke evenementen organiseren.

Geleerde lessen 

Het succes van het project is grotendeels te danken aan de herhaling van de kookworkshops, die wekelijks worden georganiseerd en die de loyaliteit van het publiek van de sociale kruidenierswinkel hebben vergemakkelijkt. Daarnaast werden de workshops gehouden in het jeugdcentrum 'Face B', gelegen tegenover het OCMW, wat de loyaliteit van het publiek vergemakkelijkte omdat zij de buurt kennen.

Daarnaast werkten we ook samen met dezelfde twee coaches die afwisselend de organisatie van de workshops deelden. Hierdoor konden ze een vertrouwensrelatie opbouwen met het publiek, wat hen ertoe aanzette om elke week terug te komen.

Tot slot droeg ook de systematische herinnering aan de workshops op de openingsdagen van de sociale kruidenierswinkel, evenals de aanwezigheid van affiches in de lokalen, bij aan de vertrouwde aanwezigheid van veel deelnemers.

Be Circular volgt de actualiteit rond de circulaire economie in Brussel en informeert over de bijhorende strategie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De site heeft nu een ondersteuningsplatform voor de circulaire economie opgericht.

Dat verzamelt informatie, inspirerende projecten, begeleiding, financierings- en huisvestingsmogelijkheden voor initiatieven binnen het domein van de circulaire economie.

Heeft u een Good Food-project dat kadert binnen een korte keteninitiatief? Dan kan dit platform u zeker van pas komen!

Aardbeien in december, courgettes in februari, raapjes in de zomer… Nu er voor groenten en fruit geen seizoenen meer bestaan en ze duizenden kilometers afleggen alvorens op ons bord terecht te komen, wordt kiezen moeilijk. Met de kalender van plaatselijk geteelde seizoensgroenten en -fruit uit volle grond van Leefmilieu Brussel zal u makkelijker een keuze kunnen maken.

Meer groenten en fruit eten is zeer belangrijk. Maar welke ? De productie en het transport van groenten en fruit hebben heel wat gevolgen voor het leefmilieu. Het verschil in uitstoot van broeikasgassen tussen een kiwi die is ingevoerd uit Nieuw-Zeeland en aardbeien uit Haspengouw die in juni op de markt worden verkocht, is enorm. Dit komt door de verre reis van aan de andere kant van de wereld. Maar ook de verwarming van de serres voor productie buiten het seizoen heeft gevolgen voor de opwarming van de aarde… Enkele cijfers :

• 1 kg tomaten geproduceerd in verwarmde serres = 11 keer meer energie dan 1 kg tomaten geproduceerd in de open lucht.
• 1 kg sla geproduceerd in verwarmde serres = 47 keer meer energie dan 1 kg sla geproduceerd in de open lucht.
• Fruit of groenten die lokaal en gedurende het seizoen worden geproduceerd, verbruiken 10 tot 20 keer minder brandstof dan fruit of groenten die in het buitenland gekweekt worden en ingevoerd zijn per vliegtuig.

De kalender van plaatselijk geteelde seizoensgroenten en -fruit uit volle grond van Leefmilieu Brussel is is er om u te helpen bij uw keuzes.

Opteren voor lokale seizoensgroenten en -fruit komt het leefmilieu ten goede… en biedt u de gelegenheid om de heerlijke producten van elk seizoen te herontdekken!

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest schrijft uit de projectoproep Opensoon, dat als bedoeling heeft de opening te bevorderen van nieuwe originele, kwaliteitsvolle handelszaken die duurzame praktijken implementeren en zorgen voor dynamiek in de handelswijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een samenwerking tussen Brussel Economie en Werkgelegenheid en hub.brussels.

Voor wie?       

Deze projectoproep staat open voor toekomstige handelaars die een handelsactiviteit willen starten op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Waarvoor?      

Elk handelscreatieproject dat voldoet aan de criteria van financiële levensvatbaarheid, originaliteit en kwaliteit, waarbij duurzame of circulaire praktijken worden toegepast.

De projectoproep streeft de volgende doelstellingen na: 

• Versterken van het Brusselse commerciële weefsel door de intrede van nieuwe en degelijke concepten op de markt te vergemakkelijken;
• Handelszaken die kiezen voor innovatieve en exemplarische economische en sociale modellen, ondersteunen en bijstaan;
• Kwaliteitsvolle en innoverende projectdragers een financiële steun geven maar ook advies en strategische en operationele ondersteuning;
• Zorgen voor een vlotte begeleiding van toekomstige handelaars in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
• Vanaf vandaag een ambitieus, klantgericht en resoluut toekomstgericht commercieel weefsel voorbereiden;
• Het commerciële aanbod beter afstemmen op de verwachtingen van de klanten (allemaal gebruikers van de stad).

Wat kunt u ontvangen?

• Begeleiding op vraag, die bestaat uit het volgende:
  • (i) een coachingfase om het beste project te vinden en het commercieel te positioneren; 
  • (ii) een consultancyfase om de meest geschikte plaats te vinden voor de uitoefening van de overwogen activiteit;
• Een specifieke gewestelijke financiële steun van maximaal €15.000

Selectiecriteria voor het project

Om in aanmerking te komen, moeten handelszaken voldoen aan minimaal vier duurzame goede praktijken (gedefinieerd in het aanvraagformulier). Houd er rekening mee dat deze goede praktijken kunnen verschillen, afhankelijk van het bedrijfsleven (HoReCa, levensmiddelenwinkel). Deze duurzame goede praktijken worden ingedeeld in verschillende categoriën:

• Zero Waste: de voorkeur geven aan herbruikbare verpakkingen, een deel bulkproducten te koop aanbieden, kraanwater aanbieden...
• Good Food: voedselverspilling tegengaan, een biologisch alternatief aanbieden, een Rest-o-pack aanbieden...
• Onderhoud en leveringen: gebruik maken van ecologische gloeilampe, van biologisch afbreekbare onderhoudsproducten, van gerecycleerd papie...
• Lokale verankering: aanvaarden van een lokale munt, deelnemen aan een handelaarsvereniging, bijdragen aan een burgerinitiatief...
• ...

Hoe reageer je op de projectoproep?

• Raadpleeg het reglement van de projectoproep en de bijlagen

• Contacteer hub.brussels en werk een project uit

Deze pagina is door de ondernemer geschreven in het Frans en werd automatisch vertaald

In het bovenste deel van het Margueriteplein staan nu bloemen, fruit en groenten naast de hortensia's die voorheen de hele ruimte in beslag namen. Deze weelderige en gevarieerde begroeiing fleurt het plein op en verrast en verrukt voorbijgangers.

Het initiatief Autour de Marguerite werd opgestart door zes bewoners van de wijk van de pleinen in Brussel-Stad, die samen wilden werken aan projecten om de lokale openbare ruimtes te vergroenen en op te waarderen. In 2018 konden ze dankzij een subsidie van het Europese fonds Living Streets de eerste acties uitvoeren: vervanging van de klimop aan één kant van het plein door frambozenstruiken, plaatsing van bakken en aanplanting van kruiden, en plaatsing van een boekenbox en twee insectenhotels. Elke stap werd gemarkeerd door een feestelijke bijeenkomst die openstond voor buren en andere gebruikers van de wijk.

Het project kreeg in 2019 een nieuwe impuls, ondersteund als Good Food-initiatief in het kader van de projectoproep Inspirons le quartier van Leefmilieu Brussel. De lopende praktijken werden versterkt en er kwamen nieuwe aanplantingen bij. De site is vandaag een echte stedelijke moestuin en boomgaard, met klimbonen op de hekken, kruiden die tussen de groenten groeien, kiwi's in een prieel, kleine vruchten in struiken en verschillende fruitbomen in leivorm, Oost-Indische kers, margrieten, cosmos, zonnebloemen, zoete erwten...

Voor de bewoners die dit initiatief leiden, is het belangrijkste doel het smeden van banden tussen de bewoners van de nabijgelegen appartementsgebouwen, de kinderen die naar de speeltuin gaan, de jongeren die regelmatig naar het sportterrein komen en de andere gebruikers van het plein, ongeacht hun leeftijd. De natuur, tuinieren en de feestelijke momenten die op de activiteitenkalender van Autour de Marguerite staan, zijn allemaal middelen om dit publiek aan te moedigen om mee te doen.

De groep die het project draagt, verdeelt de taken voor het onderhoud van de beplanting, de communicatie, de organisatie van feestelijke evenementen en het contact met de partners. Iedereen die gemotiveerd is, kan deelnemen aan de aangeboden activiteiten en het aantal vrijwilligers neemt toe naarmate de maanden verstrijken en er meer ontmoetingen op het terrein plaatsvinden. Het project wordt ondersteund door Leefmilieu Brussel, de stad Brussel en handelaars uit de buurt. De basisschool Émile Jacqmain is een bevoorrechte partner en organiseert op het terrein ludieke en pedagogische activiteiten voor haar leerlingen.

Dit project werd ondersteund door Leefmilieu Brussel in het kader van de oproep tot burgerprojecten Vooruit met de Wijk opent in een nieuw venster - onderdeel Good Food in 2019.

De stadstuin en boomgaard Autour de Marguerite bevindt zich bovenaan het Margueritesplein, aan de kant van de Jennevalstraat, de Patriotenstraat en de Veronesestraat in 1000 Brussel.

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

Vous souhaitez développer vos (é)connaissances en potager, en permaculture ou en alimentation durable ? Vous avez besoin de conseils pour démarrer ou améliorer votre projet de potager bio et cultiver vos propres légumes ? Vous voulez mettre les mains dans la terre et apprendre de manière conviviale ? Vous aimeriez accueillir une formation de groupe en potager permaculturel dans votre jardin le temps d’une année ?

Nous proposons des stages en permaculture (formation longue), des ateliers thématiques et du conseil à domicile consacrés au jardin-potager et à l’alimentation durable, dans la région de Bruxelles et du Brabant wallon (Belgique), adressés à un public débutant ou expérimenté.

À travers ces activités, l’objectif d’Éconnaissances est de contribuer à une transition écologique positive, motivante et joyeuse, en accompagnant et en aidant les citoyens dans leur démarche. Nous nous appuyons pour cela sur les connaissances que nous avons acquises durant nos formations (bioingénieur, maraîchage, permaculture), ainsi que sur notre expérience de transition personnelle. Nous avons décidé de nous consacrer aux domaines de l’agriculture, de l’agroécologie et de l’alimentation car ils nous passionnent, sont à la fois essentiels et problématiques dans notre société actuelle, et constituent une excellente voie d’entrée sur le chemin de la transition.

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

En 2011, la commune de Jette a créé un verger dans une parcelle voisine du Bois du Laerbeek, à proximité de la Ferme pour les enfants et du Jardin d’Abeilles. Ce verger, qui s’intègre dans une zone verte très fréquentée par les promeneurs, a été peu exploité jusqu’en 2017, lorsqu’a été scellée une collaboration entre la commune et le cercle Nature à Jette (Jette en transition), depuis lors en charge de l’entretien et de l’animation du site.

Le projet a été nommé « Le verger de la transition » et a été inauguré le 1^er juillet 2017.

Il s’agit d’une initiative citoyenne, participative et pédagogique qui permet de sensibiliser à la biodiversité et l’alimentation saine et respectueuse de l’environnement à travers le contact avec la nature et le soin des fruitiers. Par ailleurs, la disponibilité des porteurs du projet pour accueillir les visiteurs et la convivialité qui caractérise les animations proposées favorisent les rencontres et renforcent les liens sociaux.

Depuis la prise en gestion du projet par Nature à Jette, le verger s’est progressivement développé et diversifié; il compte déjà une soixantaine de basses tiges et palissés et une bonne centaine de petits fruitiers. Pour favoriser la biodiversité et soutenir la pollinisation, les jardiniers ont créé une mare, ont transformé en prairie fleurie une partie de la parcelle et ont construit une structure en saule vivant et des terrasses aromatiques, qui présentent de nombreuses plantes mellifères et d’intérêt médicinal et condimentaire.

Les travaux d’entretien et d’amélioration du verger (plantations, tailles, constructions…) sont réalisés collectivement et sont ouverts à tous ceux qui s’intéressent au projet. Des journées « portes ouvertes » permettent aux visiteurs de découvrir le verger et de participer à des activités pédagogiques en lien avec le projet, des chantiers... Le projet accueille aussi des groupes de centres de vacances bruxellois. Outre les chantiers collectifs et les permanences régulières, « Le verger de la transition » ouvre encore ses portes lors d’événements exceptionnels comme le solstice d’été, La fête des possibles, les Journées sans pesticides et les Rencontres Good Food, entre autres.

« Le verger de la transition » accueille ainsi un large public qui vient pour découvrir et apprendre sur la biodiversité en ville, mais aussi pour profiter du calme, de la beauté et de l’ambiance conviviale qu’offre ce lieu.

Ce projet a été soutenu par Bruxelles Environnement dans le cadre de l’appel à projets citoyens Inspirons Le Quartier - volet Good Food en 2019.

« Le verger de la transition » se situe à Jette, entre la Ferme pour Enfants et le Jardin d'abeilles, à hauteur du Service des Plantations, dans l'avenue du Laerbeek.

Ontdek de verschillende hulpmiddelen van Leefmilieu Brussel om u te helpen duurzame criteria op te nemen in uw overheidsopdrachten.

De overheidsopdrachten vertegenwoordigen in België een grote economische uitdaging: 40 à 50 miljard euro, ofwel bijna 20.000 overheidsopdrachten die elk jaar worden gelanceerd.  Dit vertegenwoordigt meer dan 15% van het Belgisch BBP!

De inpassing van de criteria over duurzame ontwikkeling in de overheidsopdrachten kan de opdracht dus in aanzienlijke mate beïnvloeden.

Daarom is er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een ministeriële rondzendbrief (.pdf) die u ertoe verplicht ecologische, sociale en ethische criteria op te nemen in uw overheidsopdrachten. Deze criteria moeten in elk stadium van de gunning van een openbare aanbesteding worden toegepast, en hebben tot doel dat beter rekening wordt gehouden met het milieu en de arbeidsomstandigheden bij de gunning van een opdracht. Maar hoe deze rondzendbrief concreet toepassen?

Leefmilieu Brussel biedt verschillende tools op zijn website om u te helpen uw aankoopbeleid te verbeteren.

• Wetgeving
• Opleidingen
• Gratis Helpdesk
• Bestek en handige documentatie
• Duurzame aankoopcentralen
• Goede praktijken
• Newsletter duurzame overheidsopdrachten
• ... en nog veel meer!