Een zelfpluktuin op het dak van een supermarkt, champignons kweken in grotten, buurtmoestuinen, groene muren ... Stadslandbouwprojecten worden in Brussel steeds vaker gelinkt aan vastgoedprojecten. De omvang van al die projecten varieert en ze hebben verschillende doelstellingen. Waarom die belangstelling? Wat zijn de voordelen van zulke projecten voor de projectontwikkelaars en de inwoners? We zetten even de economische, ecologische en sociale voordelen voor alle betrokken actoren in de spotlight.
Degelijke voordelen voor de ontwikkelaars
Stadslandbouw heeft een plaats in vele types vastgoedprojecten: residentieel, kantoren, commercieel, gezondheid, gemengde bestemming ... Vanuit het standpunt van de ontwikkelaars is een vorm van stadslandbouw incorporeren in hun vastgoedproject interessant in meerdere opzichten:
Ten eerste zijn er de economische voordelen: minder kosten in verband met de milieuwetgeving (verschilt per gemeente), stijging van de waarde van een gebouw dankzij de certificeringen en, omdat Brussel een erg verdichte stad is, stijging van de waarde van een gebouw met 2 à 5% dankzij de nabijheid van een groene ruimte[1].
Dankzij de ontwikkeling van zo’n project kan er voldaan worden aan de vraag of zelfs de vereisten van overheidsinstanties: in bepaalde bestekken zit er een uitdrukkelijke vraag in verband met stadslandbouw of wordt er gevraagd om zich in te zetten voor veerkracht op het vlak van het voedselsysteem.
Stadslandbouw is ook een manier om te werken en verschillende milieuaspecten te beheren die in elk vastgoedproject aan bod komen, met name:
- De isolatie van de bovenste verdiepingen indien er op het dak aan stadslandbouw zal gedaan worden
- De opslag en de opwaardering van regenwater
- De verbetering van de waterkwaliteit: groendaken die een natuurlijke filter vormen om water te zuiveren
- De compensatie van CO2
- Minder hitte-eilanden
Een betere leefomgeving voor de buurtbewoners
Voor de inwoners bieden de stadslandbouwprojecten ook echte voordelen:
Bij gemengde projecten of projecten die open staan voor de wijk is stadslandbouw een krachtige tool voor sociale cohesie en het creëren van verbindingen. Op eenzelfde plek kunnen er verschillende doelgroepen worden ontvangen en kunnen er meerdere functies vervuld worden: pedagogisch voor scholen, therapeutisch voor rust- en verzorgingstehuizen, scheppen van sociale banden (in een appartementsblok, kantoorgebouw, een wijk of een onderneming), sensibiliserend voor de consumptie van niet-bewerkte producten, plek voor met elkaar verwante activiteiten (zoals het beheer van een compostsysteem, kooklessen, productie van geneeskrachtige kruiden ...). Zo krijgen kinderen en jongeren een plek voor spel en hobby’s en ouderen zullen kunnen genieten van een eiland van rust dat erg uitzonderlijk is in een stedelijke omgeving.
Dankzij stadslandbouw kan er in een steeds meer verharde omgeving terug groen geïntroduceerd worden in de stad. De leefomgeving wordt sterk verbeterd, maar daarnaast genieten de inwoners ook van economische voordelen: betere thermische isolatie van de bovenste verdiepen indien er een stadslandbouwproject wordt voorzien op een dak, maar ook een betere geluidsisolatie dankzij groendaken of -muren.
De Brusselse Facilitator voor Stadslandbouw om u te helpen bij de projecten die u onderneemt
De Brusselse Facilitator voor Stadslandsbouw is sinds 2018 een informatie- en begeleidingsdienst voor de ontwikkeling van stadslandbouw. Voor de begeleiding staan multidisciplinaire experts ter beschikking van eigenaars en projectontwikkelaars, maar ook van overheidsinstanties en initiatieven. In wijken/gebouwen die al bestaan of die in ontwikkeling zijn, zijn er twee doelstellingen: de professionele landbouwproductie, maar ook buurtmoestuinen om eigen productie aan te moedigen.
De Facilitator voor Stadslandbouw biedt ook expertise over stedenbouwkundige, juridische of regelgevende kwesties, alsook over productietechnieken en het vinden van grond. Interesse? Raadpleeg dan dit formulier.
Inspirerende projecten
Meerdere vastgoedprojecten zijn al georganiseerd rond groene projecten:
- De modelwijk van Laken (Brussel) is een voorbeeld van een reeks sociale woningen waarbij de landbouw en de groene ruimten zijn geïntegreerd in het stadsweefsel met bijenkasten, een moestuin, een boomgaard ...
- Het project van de boerderij Chant des Cailles (Watermaal-Bosvoorde), waar de omliggende wijk tot leven komt rond een professionele groentetuin, een schaapskooi en collectieve moestuinen.
- Het project Refresh/Lagum, op het dak van de Colruyt van Etterbeek (Jourdan), waar inwoners van de wijk zelf voedsel kunnen oogsten en via workshops gesensibiliseerd worden over stadstuinieren en de verwerking van groenten.
- Het project URBI Leaf dat de Huidevetters-wijk nieuw leven inblaast dankzij hun vitrine vol met uitleg over microplantjes. Die vitrine intrigeert burgers en velen komen binnen informatie vragen over kweektechnieken voor binnenshuis.
[1] Asterès (2016). Les espaces verts urbains. Lieux de santé publique, vecteurs d’activité économique. p. 39, https://www.lesentreprisesdupaysage.fr/content/uploads/2019/12/les-espaces-verts-urbains-par-nicolas-bouzou-asteres.pdf
