Studie, Facultés Universitaires Saint-Louis / Greenloop / Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid-Actiris, 2014, 115 pagina's
Deze studie analyseert het werkgelegenheidspotentieel van de ontwikkeling van duurzame voeding in Brussel binnen de verschillende sectoren van de voedselketen.
Doelstellingen
Duurzame voeding – voeding met meer respect voor de producenten, de consumenten en het milieu – is in de ontwikkelde landen in volle opkomst. De Belgische hoofdstad doet mee met deze beweging, maar ze heeft ook te maken met heel wat andere sociale uitdagingen, onder meer op het vlak van tewerkstelling.
Kan Good Food potentieel bieden in dit verband en kunnen via deze insteek twee prioritaire doelstellingen van het Gewest met elkaar worden verzoend?
Deze studie omvat twee doelstellingen:
- identificatie van het volume en de aard van de huidige jobs in verband met duurzame voeding in Brussel,
- bepaling van hun ontwikkelingspotentieel in het kader van een gewestelijk beleid van steun voor Good Food.
Samenvatting
De eerste vijf delen van de studie schetsen een beeld van de uitdagingen van het voedingssysteem op globaal en lokaal niveau en bieden een overzicht van de verschillende voedingspatronen. Ze gaan ook in op de bestaande definities voor duurzame voeding en op de recente ontwikkelingen waarbij onze voedingsgewoonten meer en meer gaan beantwoorden aan de principes voor duurzame voeding.
De twee daarna volgende delen vormen de kern van de studie.
Deel 6 biedt een presentatie van de huidige tewerkstellingssituatie in het kader van de initiatieven voor duurzame voeding in Brussel. Een veldonderzoek door het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid (Actiris) heeft het aantal en de soorten bestaande jobs per sector in kaart gebracht en een beeld gegeven van hun ontwikkeling in de voorbije jaren. Op basis hiervan biedt deel 7 een vooruitblik op het werkgelegenheidspotentieel dat een daadkrachtig en innovatief scenario zou bieden waarbij stadslandbouw en Good Food in de hoofdstad in de kijker zouden worden geplaatst.
In deel 8 worden de belemmeringen en opportuniteiten verkend voor de ondersteuning van een duurzaam voedingssysteem in Brussel. Er wordt besloten met een laatste deel waarin aanbevelingen aan de gewestelijke overheden worden gedaan met het oog op de ontwikkeling van een duurzaam voedingssysteem dat de werkgelegenheid ten goede komt.
Resultaten
Het onderzoek van het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid (Actiris) toont aan dat duurzame voeding reeds 2 500 mensen te werk stelt in het Brussels Gewest, waaronder bijna 1 000 jobs in de distributiesector. De horeca en de verwerkende sector vormen de twee andere belangrijkste schakels van voedselketen in termen van jobvolume. Daarnaast spelen ook sectoren als productie, opleiding, afvalbeheer enz. een rol. Tegelijk laat de studie zien dat het aantal aan duurzame voeding gekoppelde jobs is blijven groeien, ook tijdens de recente crisisperiode.
Om het werkgelegenheidspotentieel te verkennen, stellen de auteurs praktijkvoorbeelden voor waarmee elders reeds is geëxperimenteerd, langs alle schakels van de voedselketen. Deze casestudies maken de grote creativiteit in het domein duurzame voeding zichtbaar, maar ze laten ook zien dat het Brussels Gewest relatief veel moeite heeft om op stoom te komen wat dit onderwerp betreft.
Uit de analyse komt naar voren dat de duurzame voedingssector met het grootste jobpotentieel in het Brussels Gewest de stadslandbouwproductiesector is. Daar kunnen ruim 1 400 jobs worden gecreëerd indien daadkrachtig te werk wordt gegaan en gewerkt wordt met arbeidsintensieve technieken die het milieu respecteren. Uit die stadsproductie zouden nog eens ruim 1 300 jobs voortkomen in de verwerkings-, de distributie- en de horecasector. Ook in de afvalverwerkings- en de opleidingssector kunnen enkele honderden jobs worden gecreëerd. Het totale potentieel komt dus op meer dan 2 900 banen. Dat is een verdubbeling van de huidige tewerkstelling in 10 tot 15 jaar tijd.
Het achtste hoofdstuk onderzoekt de belemmeringen en opportuniteiten voor de overstap van de voornaamste activiteitensectoren in verband met duurzame voeding. De stijgende vraag onder de Brusselse consumenten naar kwaliteitsvoeding uit de eigen omgeving en da diversiteit van de initiatieven rond stadslandbouw vormen sterke troeven. Maar er is ook nog veel inertie: de institutionele en wetgevingsmechanismen, de mentaliteit van de economische spelers en het gedrag van de consumenten veranderen traag.
De studie besluit met aanbevelingen aan de overheden: naast specifieke maatregelen per activiteitensector wordt gehamerd op de noodzaak van een ambitieus beleid om de ontwikkeling van stadslandbouw met een grote jobdichtheid te ondersteunen.
