URBACT is een Europees uitwisselingsprogramma gericht op de duurzame ontwikkeling van steden. Het verenigt 300 steden uit 29 verschillende landen.

In het kader van dit programma is Leefmilieu Brussel leider van een specifiek project op vlak van duurzame voeding in steden. Dit project verenigt 10 steden die hun ervaringen uitwisselen.

Het project “Duurzame voeding voor stedelijke gemeenschappen” van het netwerk van steden heeft tot doel de CO₂-voetafdruk van het stedelijk voedselsysteem te verkleinen door in te grijpen op het vlak van productie, distributie en consumptie. De pijlers sociale inschakeling, tewerkstelling en economie, en goed bestuur zijn opgenomen in de denkoefening. Het doel is oplossingen te vinden die niet alleen ecologisch, maar ook praktisch zijn.

Het project zal dus leiden tot voorstellen voor concrete oplossingen, en tot een strategisch plan om duurzame voeding binnen ieders bereik te brengen.

Het voedselsysteem wordt hoofdzakelijk bestudeerd via 3 assen:

• “Growing”: verkent de mogelijkheden van voedselproductie in de nabijheid van of in onze steden.
• “Delivering”: analyseert hoe we aan voedsel komen op lokaal niveau en hoe dit voedsel verspreid en gedeeld wordt.
•  “Enjoying”: behandelt de publieke en private consumptiekeuzes en de manieren waarop stadsbewoners voedingsgewoontes kunnen aannemen die tegelijk aangenaam, gezond en milieuvriendelijk zijn.

Het stedelijk netwerk “Duurzame voeding voor stedelijke gemeenschappen” is een Europees project dat wordt geleid en gecoördineerd door Leefmilieu Brussel en dat loopt van mei 2012 tot april 2015. Het wordt medegefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) via het programma URBACT II.

Foto © Dieter Telemans

Om voedselverspilling in Brussel te verminderen, werkt FoodWIN samen met Good Food aan de realisatie van een uniek project: de Food Waste Mission BXL. We stimuleren een langdurige gedragsverandering, waardoor mensen minder verspillen. En dat allemaal op een prettige manier.

Om de gedragsverandering te bereiken, selecteren we eerst 10 tot 15 ambassadeurs, die een ​​intensief coachingproces doorlopen. Dat proces pakt verschillende aspecten van voedselverspilling aan. Daarna treden de ambassadeurs op als kampioenen en dagen ze andere Brusselse huishoudens uit om hun voedselverspilling terug te dringen.

De huishoudens worden geselecteerd na het invullen van een vragenlijst die uitgebreid ingaat op motivatie, beschikbaarheid, representativiteit en diversiteit. Het selectieproces begint in april 2020, en loopt tot en met juli 2020. We kiezen ambassadeurs die verschillende sectoren van de samenleving vertegenwoordigen, zodat elke inwoner van Brussel een ambassadeur heeft om zich mee te identificeren.

De ambassadeurs zullen deelnemen aan een uitgebreid opleidingsprogramma ter vermindering van voedselverspilling, en dat onder leiding van een team van experts. Tijdens het proces leren de ambassadeurs allerlei vaardigheden aan, zoals winkelplanning, goede bewaring, zero waste koken en nog veel meer! Het programma richt zich eerst en vooral op het voorkomen van voedselverspilling, maar verder ook op valorisatie van resten. Het doel is om de voedselverspilling van de deelnemende huishoudens met minstens 30% te verminderen.

Zodra de ambassadeurs zijn opgeleid, en ze dus kampioen zijn in het vermijden van voedselverspilling, zijn ze klaar om andere Brusselaars aanmoedigen om hun voorbeeld te volgen. Dat bereiken we door middel van communicatiemateriaal zoals video's, blogposts en artikels over de vermindering van voedselverspilling, hoe ze dit hebben bereikt en wat de meest succesvolle veranderingen zijn. Dat communicatiemateriaal gebruiken we vervolgens voor een campagne naar de inwoners van Brussel. De campagne leert hen strijden tegen om de inwoners van Brussel te leren vechten tegen voedselverspilling. Idealiter bereiken we 10.000 mensen met de campagne en zullen 1.000 huishoudens op hun beurt hun voedselverspilling met ongeveer 30% verminderen.

Het verwachte resultaat van dit project is dat Brusselse huishoudens meer bewust zullen zijn van voedselverspilling. De huishoudens zullen meer kennis en vaardigheden hebben als het gaat om het plannen van maaltijden, het kopen en bewaren van voedsel en het voorkomen van voedselverspilling.

Organisch keukenafval

Wat te doen met uw organisch keukenafval?

Preventie: de juiste reflex

In het Brussels Gewest wordt de voedselverspilling in bedrijfskantines van ondernemingen en kmo's op ongeveer 10.000 ton per jaar geraamd! Producten in ongeopende verpakkingen waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken is en resten van niet-geconsumeerde maaltijden zijn de oorzaak van deze gigantische en dure verspilling die ook een niet te verwaarlozen ecologische tol eist. Het is nochtans mogelijk het bioafvalvolume te beperken door actie te ondernemen. 

Een eerste stap bestaat erin te sensibiliseren voor deze problematiek en maatregelen te nemen om voedselverspilling te voorkomen. Voor meer info kunt u onze praktische fiche over voedselverspilling (.pdf) raadplegen.

Bovendien is het ook mogelijk om de bevoorrading van uw voedingsproducten en het afval ervan te verminderen door de voedingsproducten in hun geheel te gebruiken. 10 gemotiveerde restaurants zijn de uitdaging aangegaan tijdens een begeleidingstraject in 2014: bekijk hun goede praktijken in de filmpjes of in onderstaand document.

Sorteren

Het meeste organisch voedingsafval wordt momenteel niet gesorteerd in Brussel. Het eindigt in de verbrandingsoven in plaats van in een keten voor valorisering. Dit voedingsafval vertegenwoordigt ongeveer 50% van het volume van uw restafval. 

Vanaf eind 2022 zijn professionele verbruikers in het BHG verplicht om hun biologisch afval te sorteren. Het bioafval moet dus worden gescheiden van het restafval. Daarna kunt u kiezen voor een afzonderlijke ophaling met het oog op de valorisering of een verwerking ter plaatse door uzelf  (compostering in het bedrijf).

Voor tips over de invoering van de sortering van bioafval op uw werkplek kunt u de fiche ‘Sorteren van bioafval’ (.pdf) raadplegen.

Selectieve ophaling van voedingsafval

Laat het ophalen door een ophaler of een vervoerders die is geregistreerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de aangepaste categorie van dierlijk afval.

Deze selectief organische afvalstoffen, die door een geregistreerd ophaler of vervoeder opgehaalde worden,  kunnen gebruikt worden om een composteringsinstallatie of een biomethanisatie-eenheid te voeden.  In dat laatste geval wordt het afval gebruikt om energie en compost te produceren.

Compostering

Door zelf organisch afval te composteren, kunt u de kosten voor de ophaling van dit afval vermijden of verminderen.  Deze eenvoudige techniek is niet alleen geschikt voor particulieren in hun tuin! Uw onderneming kan ook composteren alleen voor zijn eigen afval.  

Raadpleeg onze pagina's over compostering of onze gids Composteren om mijn afval te verminderen (.pdf).

Wilt u uw compost op de markt brengen (donatie of verkoop) of wilt u afval van meerdere bedrijven ophalen en/of composteren, dan is een omgevingsvergunning vereist. Voor meer info kunt u contact opnemen met de Facilitator vergunningen voor de sector van de circulaire economie.

Geen voedselvermalers!

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het streng verboden voedselvermalers in gootstenen te installeren.

Deze systemen verpulveren etensresten, groenteafval en andere afvalstoffen die niet te hard zijn en voeren ze af met het afvalwater. Dit heeft nefaste, ronduit schadelijke gevolgen: rotting in de riolen, misselijkmakende geuren, risico van ontvlambare en verontreinigende gassen en verstopping van de leidingen. Te vermijden dus!

Foto © Unsplash