Een van de doelstellingen van de Strategie Good Food luidt ‘toegang tot duurzame voeding voor iedereen’. Met de steun van Good Food blaast het project Erg à table de refter van de École de Recherche Graphique (Erg) nieuw leven in. Minstens een keer per week kruipen studenten als vrijwilliger achter het fornuis om een maaltijd te bereiden met verse, lokale kwaliteitsproducten. Succes gegarandeerd voor betaalbare recepten die thuis gemakkelijk na te maken zijn. De leerlingen hebben ook toegang tot opleidingen rond duurzame voeding, hygiëne ... kwestie van hun kijk op grootkeukens te veranderen. We zaten samen met Igor Liévin, coördinator van de lessen van Erg à table.
Wat is het project Erg à table? Wanneer en hoe is het ontstaan?
Het gaat om een project rond een gemeenschapskeuken dat georganiseerd wordt door studenten, leraars en de directie van Erg, en dat ontstaan is vanuit twee vaststellingen. Ten eerste, dat het voor de studenten moeilijk is om in de buurt van de school gezonde, biologische kwaliteitsvoeding te vinden tegen een betaalbare prijs voor hun budget. En daarnaast, de zin om iets te doen met de bar in de hal van de school en ondertussen de verschillende kookinitiatieven verder te zetten die de studenten hadden opgestart. Door de leerlingen minstens een maaltijd per week aan te bieden, willen we hen de kans geven om beter te eten, de voorkeur te geven aan lokale voeding en de hoeveelheid voedselafval te verminderen. Het gaat er ook om het vaak miskende werk van grootkeukens zichtbaar te maken. Daarom hebben de studenten die aan het project deelnemen alle aspecten en maatregelen in handen die bij een keuken in een schoolinstelling komen kijken.
Tegen welke problemen lopen je studenten tegenwoordig aan als ze zich correct willen voeden en toegang willen krijgen tot kwaliteitsvol eten voor een eerlijke prijs?
Armoede bij studenten is een heel belangrijk thema, des te meer sinds de gezondheidscrisis, toen heel wat studenten bijvoorbeeld in een moeilijke situatie terechtkwamen nadat ze hun studentenjob kwijtraakten. Dat de prijzen van grondstoffen de voorbije maanden gestegen zijn zorgt er ook voor dat gezonde kwaliteitsproducten moeilijker toegankelijk worden. We kunnen stellen dat de gegentrificeerde wijk waar onze school zich bevindt ook niet helpt om een broodje te vinden tegen een betaalbare prijs. Als we koken letten we er dus op de lijst met de gebruikte ingrediënten en de prijs ervan mee te geven, want we willen tonen dat het mogelijk is om thuis recepten na te maken zonder een fortuin uit te geven.
Zijn de studenten een generatie die meer let op wat er op hun bord ligt?
Dat is moeilijk te zeggen, maar het staat vast dat de neiging om dingen in vraag te stellen en het klimaat van multidisciplinaire reflectie die alomaanwezig zijn in alles wat we bij Erg doen sterk meespelen. De nieuwe generaties hebben altijd nieuwe socio-economische strijdpunten aangedragen, en voeding is een van de uitdagingen van onze tijd.
Waarom is het belangrijk om de studenten bewust te maken rond voeding, en hen toegang te geven tot verse, lokale en seizoensproducten?
In de huidige socio-economische context, die samenhangt met de klimaatcrisis, is voeding een cruciaal element om als burger actie voor te ondernemen. Aangezien voeding tegelijk een vorm van empowerment [n.v.d.r. proces om individuen en groepen aan te zetten tot meer autonomie] en toe-eigening van de macht is, is het cruciaal om het op te nemen in de onderwijswereld.
Hoe heeft de Strategie Good Food jullie geholpen om dit project op te zetten en uit te werken?
De steun van Good Food is doorslaggevend geweest voor de verwezenlijking van het project. Daardoor konden we een beroep doen op de expertise van een professioneel team, dat ervaring heeft met duurzame voeding, het runnen van een gemeenschapskeuken en projectbeheer. Het heeft ons ook toegelaten om contacten aan te knopen met andere initiatieven die er dezelfde waarden op nahouden en die evenveel aandacht besteden aan duurzame voeding.
Kende dit project onmiddellijk het succes waarop jullie gerekend hadden? Hoe verklaar je dat?
Oorspronkelijk stond het project gepland voor 2020, maar de start ervan werd uitgesteld door de beperkingen die toen golden in de scholen. Zodra het van start ging, liet een hele stroom studenten echter zijn betrokkenheid blijken door een reeks opleidingen te volgen. Dat ligt zeer zeker aan de groepsdynamiek, het feit dat de studenten het project van a tot z in handen hebben, en de steun van de hele school.
Zou je stellen dat de gemeenschapskeuken de artistieke creatie van je studenten ‘voedt’?
In onze school benaderen we de kunstpraktijk en het onderzoekswerk dat ermee samenhangt vanuit een collectief kader, wat helemaal aansluit bij de aard van het project Erg à table. Het feit dat de studenten uitgenodigd worden om rekening te houden met het milieu, de limieten en de dynamiek ervan, en ondertussen een gemeenschapskeuken runnen die duurzame voeding stimuleert, past dus volledig in het pedagogisch en artistiek kader van Erg.
Welk advies zou je geven aan studenten van andere instellingen die een dergelijk avontuur willen aangaan?
Probeer contact te zoeken met zoveel mogelijk verschillende profielen om het plaatje completer te maken: leraars, administratieve medewerkers en het directieteam. En ook buiten je school! Win inlichtingen in over de steun die je gemeente aanbiedt, over beurzen, projectoproepen ... Wees niet bang om dingen voor te stellen en in dialoog te gaan. Wij vinden het belangrijk dat het project collectief gedragen wordt, maar ook institutionele ondersteuning krijgt. Vanuit onze ervaring lijkt het ons belangrijk om van bij het begin tijd te kunnen steken in de organisatie van de coördinatie van het volledige team dat eraan deelneemt, maar ook partnerschappen aan te gaan met initiatieven en producenten, op lokaal niveau. Tijdens het hele project hebben we aandacht voor het doorgeven van kennis. Zo hebben we op de site van Erg een aantal brochures gepubliceerd over onze ervaring en over de opleidingen die we gevolgd hebben.
Wat zijn jullie volgende acties en doelstellingen voor dit jaar?
We werken momenteel aan verschillende punten die vatbaar zijn voor verbetering. Zo denken we na over hoe we ons collectief kunnen organiseren binnen Erg à table om de ervaring van de deelnemers gelijk te trekken, beter te communiceren met de rest van de school, meer aan te knopen bij andere lessen en projecten in de school, strikter toe te zien op de vereiste basisopleiding, een redelijk aantal maaltijden per jaar te behouden, en andere mensen en projecten te leren kennen die qua kijk op voeding op dezelfde lijn zitten.
