Studie, Leefmilieu Brussel / Greenloop, 2013, 35 pagina's
Deze studie biedt een overzicht van de impact van de vervuiling in de stad op de teelt van fruit en groenten en doet op basis daarvan aanbevelingen voor het Brussels Gewest.
Doelstellingen
Meer en meer Brusselaars willen een moestuin in de stad aanleggen. Het Gewest steunt die trend actief in het kader van de Good Food-strategie. Maar alvorens dit enthousiasme verder te stimuleren, was het belangrijk om de impact van de vervuiling in de stad op de productie van fruit en groenten te analyseren. Zo zouden de eventuele noodzakelijke maatregelen kunnen worden genomen om een productie van kwaliteit te garanderen.
Deze studie is uitgevoerd in opdracht van Leefmilieu Brussel. Ze had als doel een identificatie en analyse te bieden van:
- de literatuur en het standpunt van de experts inzake de steden in ontwikkelde landen die de koplopers zijn op het gebied van stadslandbouw,
- de impact van vervuiling op voedingsmiddelen die in de stad worden geproduceerd,
- de toe te passen aanbevelingen om de risico's in Brussel te verminderen.
Samenvatting
De studie bestaat uit drie delen.
In het eerste deel wordt het referentiekader gegeven, waarbij het volgende wordt uiteengezet:
- de voornaamste problematische polluenten,
- de soorten vervuiling die onderzoek vereisen,
- de verbanden tussen vervuiling en teeltmethodes,
- de verbanden tussen vervuiling en soorten groente.
Het volgende deel gaat in op het beheer van vervuiling binnen de stadslandbouw, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen preventie en behandeling. Ook worden de Europese tolerantiedrempels, de detectiekosten en de kosten van maatregelen voorgesteld.
Het laatste gedeelte omvat de conclusies en aanbevelingen van de auteur (zie resultaten hieronder).
De studie is verrijkt met een bibliografie en een reeks bijlagen.
Resultaten
De globale conclusies van de studie leren ons het volgende: "Vervuiling in de stad heeft gevolgen voor de kwaliteit van de groente en fruit die in de stad wordt geteeld. Er zijn dus ook gevolgen voor de gezondheid als geen voorzorgsmaatregelen worden genomen. Naar de mening van de geraadpleegde experts is deze vervuiling echter beheersbaar en relativeerbaar. "
Beheersbaar omdat de voornaamste vervuilende stof voor de stadslandbouw lood is. De aanwezigheid ervan in de lucht is echter sterk afgenomen sinds lood in brandstoffen is verboden en wanneer dit metaal in de bodem aanwezig is, kan het worden gedetecteerd en geneutraliseerd of verwijderd. Vervuiling in de stad is ook beheersbaar omdat de voornaamste andere polluenten organisch van aard zijn en eveneens opgeruimd kunnen worden of zelf na verloop van tijd afbreken dankzij de activiteit van micro-organismen.
Bovendien is er een andere factor die maakt dat de auteur de kwestie relativeert: het dagelijkse risico op besmetting voor de Brusselse stadsbewoners heeft allereerst te maken met de inademing van polluenten en stof, en niet met de consumptie van fruit en groente.
De studie is positief en geruststellend, maar er wordt ook op aandachtspunten gewezen:
- bepaalde zware metalen zijn nog maar beperkt onderzocht (kwik, mangaan enz.),
- residuen van antibiotica en andere medicamenten in het water kunnen eveneens problemen veroorzaken voor stadslandbouw,
- bepaalde contaminanten zijn tijdens de analyses niet onderzocht,
- de synergie tussen contaminanten is nog niet goed bekend,
- de kennis inzake de overdracht van contaminanten uit de bodem naar de plant is nog gebrekkig.
Op basis van deze conclusies doet de auteur een reeks aanbevelingen:
- voor de hobbymoestuiniers en tuiniers, bijvoorbeeld het advies om de producten altijd te wassen,
- voor de overheden inzake de te nemen collectieve maatregelen, zoals de ontwikkeling van bodemanalyse- en -saneringsprocedures, de invoer van strenge regelgeving over het gebruik van bestrijdingsmiddelen enz.
