Burgers

Leefmilieu Brussel, 2014, 154 pagina's

Deze studie geeft een overzicht van de beschikbare bronnen en vat de bestaande informatie samen inzake het voedingsaanbod in de hoofdstad. Het rapport legt het accent op de progressieve integratie van "Good Food"-elementen binnen dit sterk gevarieerde aanbod.

Doelstellingen

Dit onderzoek had als doel een inventaris op te maken en een analyse te realiseren van de bestaande gegevens inzake het voedingsaanbod op de schaal van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De compilatie van deze bronnen beantwoordt aan een tweeledige doelstelling:

• een eerste overzicht bieden van het voedingsaanbod en de voedingsstromen in Brussel,
• de specifieke gegevens in verband met "Good Food" in kaart brengen, zoals de aanwezigheid van lokale, biologische en eerlijke producten, de ontwikkeling van korte circuits en het volume en het beheer van onverkochte voedingsmiddelen.

Na afloop van deze diagnostiek worden aanbevelingen gedaan om aan te geven hoe de ontbrekende nuttige gegevens kunnen worden aangevuld en de statistische opvolging van het voedingsaanbod in het gewest kan worden verbeterd.

Samenvatting

Deze aanzienlijke studie omvat zeven delen.

I – De inleiding maakt de context en de nagestreefde doelstellingen duidelijk.

II - De samenvatting van de resultaten illustreert de toeleveringsschema's voor de voedseldistributie en presenteert de omzetcijfers van de verschillende sectoren in het gewest. Het accent ligt op de verkoop in het kader van "Good Food", dat wil zeggen biologische, lokale, eerlijke seizoensproducten enz. en korte circuits. Er wordt ook een passage gewijd aan de kwestie van onverkochte voedingsmiddelen. Het hoofdstuk sluit af met de lessen die uit het onderzoek te leren vallen.

III - De algemene methodologie beschrijft per sector de onderzochte bronnen en de behandelde voedingssectoren. Hier wordt ook het kwaliteitsniveau van de beschikbare gegevens in kaart gebracht.

IV – Het vierde gedeelte biedt een gedetailleerde presentatie van de resultaten, de methodes voor de schatting en de analyse en de notering van de samengevoegde gegevens uit de eerdere twee gedeelten.

V – Een kort hoofdstuk wordt gewijd aan de schatting van de hoeveelheden voedingsproducten die in/uit Brussel worden geïmporteerd en geëxporteerd. De identificatie van de gebruikte transportmiddelen wordt geanalyseerd als indicator voor de duurzaamheid van het voedingsaanbod.

VI – De gesprekken die in het kader van de studie zijn gevoerd, hebben enkele "Good Food-trends" aan het licht gebracht binnen de ontwikkeling van het voedselaanbod. Hierbij zijn ook remmende factoren voor gedragsverandering naar voren gekomen.

VII – Ter afsluiting beveelt de studie een methodologie aan voor de realisatie van aanvullende evaluaties.

Resultaten

De studie besluit dat het beeld van het voedingsaanbod onvolledig en onduidelijk is. Er ontbreken veel stukjes van de puzzel, vooral wat het gedeelte rond de "Good Food"-elementen betreft (bioproducten, lokale producten enz.), ofwel doordat er geen gegevens bestaan, ofwel omdat ze om commerciële redenen vertrouwelijk worden gehouden. Het rapport doet een reeks aanbevelingen inzake de aanvullende elementen die verzameld moeten worden en die onmisbaar zijn voor een scherper, betrouwbaarder beeld.

De gerealiseerde samenvatting biedt evenwel interessante stukjes informatie. Enkele voorbeelden:

- de groei van de biomarkt is sterker in Brussel dan in de andere gewesten;

- meer dan 90% van de producten die via korte circuits worden verkocht, is biologisch;

- het mandjessysteem (kort circuit) is goed voor een gecumuleerde jaaromzet van vijf miljoen euro in de hoofdstad;

- de grootwarenhuizen zijn goed voor meer dan twee derde van de verkoop van producten afkomstig uit de eerlijke handel;

- ongeveer 20% van de verkochte diepvriesvis draagt het MSC-label;

- het vervoer van voedsel per spoor en over het water is vrijwel onbestaand in vergelijking met het vervoer over de weg;

- de geschatte hoeveelheid onverkochte voedingsmiddelen die door de distributiespelers worden weggegooid, bedraagt meer dan 15.000 ton per jaar en de voedselschenkingen zijn verhoudingsgewijs nog zeer beperkt;

- enz.

Het rapport brengt ook de remmende factoren voor de ontwikkeling van het "Good Food"-aanbod aan het licht:

- de beperkte biologische landbouwproductie;

- de beperkte schaalvoordelen voor kleine volumes duurzame producten;

- de complexiteit van de overgang binnen de horecasector, die met name te wijten is aan de moeizame toelevering van duurzame producten, de beperkingen die het biocertificaat met zich meebrengt en het feit dat dit engagement niet voldoende bij de klanten kan worden gevaloriseerd.

Donderdag Veggiedag is een campagne van EVA die jou wil tonen hoe je één dag in de week lekker en gezond vegetarisch kan eten. Het is dé ideale manier om tegelijk iets voor je eigen gezondheid te doen als voor het klimaat. Bovendien zorg je meteen ook voor een betere voedselverdeling in de wereld en voor gelukkigere dieren. En dat allemaal door gewoon één dag in de week anders te eten. De wereld veranderen was nog nooit zo makkelijk. En lekker!

En voor wie nog twijfelt, zetten we graag even enkele concrete feiten op een rijtje:

• Door mee te doen aan Donderdag Veggiedag verklein je het risico op hart- en vaatziekten, diabtes type 2 en sommige kankers. Je krijgt minder slechte cholesterol binnen en blijft makkelijker slank.
• Voor de productie van 1 kilogram rundvlees is 15.000 liter water nodig. Ter vergelijking: voor 1 kilogram tarwe is dat slechts 900 liter.
• Door gedurende 1 jaar mee te doen aan Donderdag Veggiedag verminder je je broeikasuitstoot evenveel als wanneer je 1.250 kilometer zou fietsen in plaats van de auto te nemen.
• Wereldwijd sneuvelt er jaarlijks 3 miljoen hectare bos voor de vleesconsumptie, dat is een oppervlakte zo groot als België.
• Door gedurende 1 jaar 1 dag in de week veggie te eten, spaar je elk jaar het leven van ruim 20 dieren. Wie krijgt er daar nu geen supergevoel van :-)!

Ter info: de inhoud van dit formulier bestaat alleen in het Frans

Deze brochure omvat een dertigtal actiepunten voor gezondere en duurzamere voeding die geen of slechts een heel lage impact op het budget hebben.

Doelstellingen

- Tonen dat het zelfs met beperkte financiële middelen mogelijk is om zich te engageren om gezond en duurzaam te eten.

- Sociale werkers helpen het prijsaspect aan te pakken en te overwinnen wanneer ze met hun doelpubliek activiteiten rond voeding organiseren.

- Concrete actiepistes voorstellen, die voor iedereen toegankelijk zijn.

Samenvatting

De, met de voeding verband houdende, sociale ongelijkheid neemt toe en in gesprekken over kwaliteitsvoeding duikt de prijs vaak al in de eerste minuten op. Gezinnen met een beperkt budget hebben de indruk dat kwaliteitsvoeding niet betaalbaar is en voelen zich uitgesloten. Gelukkig is kwaliteitsvolle voeding veel meer dan alleen merken en labels!

Met het pilootproject ‘Duurzame voeding, ja. Maar tegen welke prijs? ’[link projectfiche] nam Alimentation21[link fiche actor] de toegankelijkheid tot kwaliteitsvolle voeding voor iedereen onder de loep.

De acht deelnemende gezinnen stelden een dertigtal actiepunten op die geen, een heel lage of zelfs een positieve impact op hun budget hebben. Deze actiepunten worden voorgesteld in deze geïllustreerde brochure, bestemd voor iedereen die gezonder en duurzamer wil eten zonder er een financiële kater aan over te houden.

Doelgroepen

- Algemeen publiek

- Gezinnen met een beperkt budget

- Sociale werkers

Praktisch

- Geïllustreerde brochure, 24 pagina’s, 2015

- Te downloaden

- Papieren versie op aanvraag: Leefmilieu Brussel – 02 775 75 75  www.leefmilieu.brussels - info@leefmilieubrussels.be

- Eveneens beschikbaar in het Frans

In Brussel worden elk jaar ruim 73 miljoen maaltijden geserveerd in bedrijven, administraties, scholen, universiteiten, kinderdagverblijven, ziekenhuizen en rusthuizen. Al deze kantines kunnen aanspraak maken op het Good Food Kantine-label.

Steeds meer grootkeukens worden zich bewust van het belang van duurzame voeding. Ze bieden lokale en seizoensgebonden gerechten, bereiden veggiemenu's en organiseren acties om minder voedsel te verspillen. Leefmilieu Brussel wil dat engagement aanmoedigen door hen een evolutief label toe te kennen. Het label helpt grootkeukens om duurzamer te werk te gaan. 

Kantine of restaurant?

Het Good Food Kantine-label is gericht op catering voor een collectieve voorziening, m.a.w. een kantine.

Dienstverlening voor een collectieve voorziening

Een kantine verleent een dienst aan een collectieve voorziening (zoals een school, bedrijf, administratie, ziekenhuis, kinderdagverblijf, rusthuis, enz.), in tegenstelling tot een restaurant dat zich richt tot particulieren.

Één maaltijd per dag, meestal 's middags

De meeste kantines bieden uitsluitend een middagmaal. In sommige sectoren (zoals ziekenhuizen, rusthuizen en bepaalde bedrijven) kunnen ze echter tot drie maaltijden per dag aanbieden om te voldoen aan de noden van het personeel (het aanbod is dan niet bestemd voor het grote publiek).

Een beperkt aanbod

Een kantine verwerkt een grote hoeveelheid maaltijden, waardoor het aanbod beperkt is. Restaurants hebben daarentegen een uitgebreidere kaart.

Een evolutief label: van één tot drie vorken

Het label dat de kantines krijgen, bevat één, twee of drie vorken. Elk niveau stemt overeen met meer gediversifieerde criteria voor smakelijke, gezonde en milieuvriendelijke voeding.

Eerste vork: de verplichte criteria van het Good Food Kantine-label

Om hun eerste vork te krijgen, moeten de grootkeukens voldoen aan een aantal verplichte criteria, zoals:

• Een minimale hoeveelheid biologische producten, een vegetarisch aanbod en seizoensproducten aanbieden;
• Voedselverspilling bestrijden;
• De klanten informeren en sensibiliseren rond duurzame voeding.

Tweede en derde vork: optionele criteria

Om de tweede en derde vork te krijgen, moet de kantine voldoen aan optionele criteria, waarmee ze hun doorgedreven inzet aantonen. Denk bijvoorbeeld aan de herkomst van eieren, de terbeschikkingstelling van kraantjeswater, een aanbod maatschappelijk verantwoorde producten, enz.

De stappen om het label te verkrijgen

1. Het deelnameformulier

Dat formulier bevat de contactgegevens van de organisatie en wordt ondertekend door de directie. Heeft de organisatie meerdere vestigingen, dan moet een dossier worden ingediend voor elk van deze vestigingen.

2. Gratis begeleiding

Gespecialiseerde consultants bieden de kandidaatorganisaties gratis begeleiding om hen te helpen het label te behalen. Daarnaast worden ook een gratis opleidingscyclus en bewustmakingssessies georganiseerd.

3. Het kandidaatsdossier

Uiterlijk een jaar na de verzending van het deelnameformulier moet het volledige kandidaatsdossier worden ingediend. De kandidaatsdossiers kunnen 2 keer per jaar (vóór de 2e maandag van maart en oktober) worden ingediend. De criteria en documenten kunnen veranderen. De kandidaat-kantine moet vóór het invullen van het dossier de jongste versie downloaden. 

4. De controle

Een onafhankelijk controleorgaan voert de controle uit. Indien toepasselijk, wordt een bezoek  gepland om de naleving van de criteria, de menu's, de facturen van leveranciers en de certificaten te controleren.

5. Een label voor drie jaar

Het label is drie jaar geldig. Tijdens die periode kunnen controles worden georganiseerd. Daarna kan een aanvraag voor een verlenging worden ingediend. Een nieuwe kans voor een vorkje meer!

Gelabelde kantines

Ontdek de lijst van de gelabelde kantines op de Good Food-gids! 

Ter info: deze tool bestaat alleen in het Frans

Ce jeu de rôle est proposé par Quinoa et Rencontre des Continents.

Il permet de visualiser, à l’aide d’une ficelle,  la complexité et les nombreux impacts de notre système alimentaire mondialisé.

Publics cibles

- Elèves du primaire à partir de la 5^e (version « identités enfants »)

- Elèves du secondaire (cycles inférieur et supérieur)

- Etudiants

- Adultes

- Formateurs et animateurs du secteur associatif (éducation au développement, éducation relative à l’environnement, promotion de la santé, etc.)

Objectifs

•  Renforcer les capacités à établir des liens entre thématiques locales et globales et entre enjeux au Nord et au Sud.
• Faire prendre conscience des impacts socio-économiques, environnementaux et de santé de notre modèle alimentaire et favoriser la construction d’un regard critique sur notre société de consommation.
• Ouvrir des perspectives d’actions alternatives au modèle actuel, tant individuelles que collectives.
• Favoriser la mise en projet d’une école, d’une association, d’un groupe de consommateurs ou de citoyens, etc.

Résumé

Dans le Jeu de la Ficelle, chaque participant reçoit un rôle : un paysan d’Amérique latine, le pétrole, une courgette, une multinationale agroalimentaire, un agriculteur belge, l’Organisation mondiale du commerce, la publicité, etc. Tout au long de l’animation, une corde passée de mains en mains tisse une toile et illustre les liens et implications de nos choix alimentaires.

Cet outil offre un éclairage visuel et original sur les relations entre le contenu d’une assiette belge classique et les nombreuses problématiques liées à l’alimentation : qualité de l’eau, dettes des pays du Sud, malnutrition, réchauffement climatique, etc.  Au-delà de la thématique alimentaire, par son approche systémique, le jeu souligne également l’interdépendance des populations et le phénomène de la mondialisation.

La dernière phase de l’animation invite les participants à réfléchir sur les initiatives, individuelles et collectives, qui peuvent être mises en place pour apporter des solutions.

Une deuxième version du jeu a été développée sur le thème spécifique de la viande.

En pratique

- Prévoir au moins ½ journée d’animation avec un groupe de 15 à 25 personnes

- Outils :

• Farde d’animation : explication de l’animation, cartes des rôles, fiches thématiques, ressources, etc.
  • téléchargeable

• en prêt : Cultures & Santé : www.cultures-sante.be - info@cultures-sante.be - 02 558 88 10

ou Réseau IDée : www.reseau-idee.be - info@reseau-idee.be - 02 286 95 70

ou Rencontre des Continents : www.rencontredescontinents.be – 02 734 23 24

ou Quinoa : www.quinoa.be

• Carnet d’accompagnement téléchargeable : pistes pour repenser notre rapport au monde et ouvrir des perspectives d’actions alternatives au modèle actuel
• Site internet: tous les outils pour l’animation, compléments et adaptations, calendrier des formations, etc. 

- Des formations à l’outil sont proposées aux animateurs et éducateurs deux à trois fois par an

Pour être informé des dates, consultez les Actualités du site internet ou inscrivez-vous à la newsletter : www.jeudelaficelle.net