Inventaris en analyse van de bestaande gegevens over het aanbod inzake duurzame voeding in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Leefmilieu Brussel, 2014, 154 pagina's

Deze studie geeft een overzicht van de beschikbare bronnen en vat de bestaande informatie samen inzake het voedingsaanbod in de hoofdstad. Het rapport legt het accent op de progressieve integratie van "Good Food"-elementen binnen dit sterk gevarieerde aanbod.

Doelstellingen

Dit onderzoek had als doel een inventaris op te maken en een analyse te realiseren van de bestaande gegevens inzake het voedingsaanbod op de schaal van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De compilatie van deze bronnen beantwoordt aan een tweeledige doelstelling:

• een eerste overzicht bieden van het voedingsaanbod en de voedingsstromen in Brussel,
• de specifieke gegevens in verband met "Good Food" in kaart brengen, zoals de aanwezigheid van lokale, biologische en eerlijke producten, de ontwikkeling van korte circuits en het volume en het beheer van onverkochte voedingsmiddelen.

Na afloop van deze diagnostiek worden aanbevelingen gedaan om aan te geven hoe de ontbrekende nuttige gegevens kunnen worden aangevuld en de statistische opvolging van het voedingsaanbod in het gewest kan worden verbeterd.

Samenvatting

Deze aanzienlijke studie omvat zeven delen.

I – De inleiding maakt de context en de nagestreefde doelstellingen duidelijk.

II - De samenvatting van de resultaten illustreert de toeleveringsschema's voor de voedseldistributie en presenteert de omzetcijfers van de verschillende sectoren in het gewest. Het accent ligt op de verkoop in het kader van "Good Food", dat wil zeggen biologische, lokale, eerlijke seizoensproducten enz. en korte circuits. Er wordt ook een passage gewijd aan de kwestie van onverkochte voedingsmiddelen. Het hoofdstuk sluit af met de lessen die uit het onderzoek te leren vallen.

III - De algemene methodologie beschrijft per sector de onderzochte bronnen en de behandelde voedingssectoren. Hier wordt ook het kwaliteitsniveau van de beschikbare gegevens in kaart gebracht.

IV – Het vierde gedeelte biedt een gedetailleerde presentatie van de resultaten, de methodes voor de schatting en de analyse en de notering van de samengevoegde gegevens uit de eerdere twee gedeelten.

V – Een kort hoofdstuk wordt gewijd aan de schatting van de hoeveelheden voedingsproducten die in/uit Brussel worden geïmporteerd en geëxporteerd. De identificatie van de gebruikte transportmiddelen wordt geanalyseerd als indicator voor de duurzaamheid van het voedingsaanbod.

VI – De gesprekken die in het kader van de studie zijn gevoerd, hebben enkele "Good Food-trends" aan het licht gebracht binnen de ontwikkeling van het voedselaanbod. Hierbij zijn ook remmende factoren voor gedragsverandering naar voren gekomen.

VII – Ter afsluiting beveelt de studie een methodologie aan voor de realisatie van aanvullende evaluaties.

Resultaten

De studie besluit dat het beeld van het voedingsaanbod onvolledig en onduidelijk is. Er ontbreken veel stukjes van de puzzel, vooral wat het gedeelte rond de "Good Food"-elementen betreft (bioproducten, lokale producten enz.), ofwel doordat er geen gegevens bestaan, ofwel omdat ze om commerciële redenen vertrouwelijk worden gehouden. Het rapport doet een reeks aanbevelingen inzake de aanvullende elementen die verzameld moeten worden en die onmisbaar zijn voor een scherper, betrouwbaarder beeld.

De gerealiseerde samenvatting biedt evenwel interessante stukjes informatie. Enkele voorbeelden:

- de groei van de biomarkt is sterker in Brussel dan in de andere gewesten;

- meer dan 90% van de producten die via korte circuits worden verkocht, is biologisch;

- het mandjessysteem (kort circuit) is goed voor een gecumuleerde jaaromzet van vijf miljoen euro in de hoofdstad;

- de grootwarenhuizen zijn goed voor meer dan twee derde van de verkoop van producten afkomstig uit de eerlijke handel;

- ongeveer 20% van de verkochte diepvriesvis draagt het MSC-label;

- het vervoer van voedsel per spoor en over het water is vrijwel onbestaand in vergelijking met het vervoer over de weg;

- de geschatte hoeveelheid onverkochte voedingsmiddelen die door de distributiespelers worden weggegooid, bedraagt meer dan 15.000 ton per jaar en de voedselschenkingen zijn verhoudingsgewijs nog zeer beperkt;

- enz.

Het rapport brengt ook de remmende factoren voor de ontwikkeling van het "Good Food"-aanbod aan het licht:

- de beperkte biologische landbouwproductie;

- de beperkte schaalvoordelen voor kleine volumes duurzame producten;

- de complexiteit van de overgang binnen de horecasector, die met name te wijten is aan de moeizame toelevering van duurzame producten, de beperkingen die het biocertificaat met zich meebrengt en het feit dat dit engagement niet voldoende bij de klanten kan worden gevaloriseerd.